Η Συνθήκη των τεχνών

Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2022

Ροβινιά η εξωτική παραλία της Κέρκυρας

Τα νερά είναι καταγάλανα και διαπεραστικά ως τον βυθό. Από την αριστερή πλευρά της παραλίας, τη μεριά δηλαδή που υπάρχει η γραφική σπηλιά, είναι πολύ δροσερά λόγω του ότι δεν πιάνει ο ήλιος και επίσης διότι υπάρχουν πηγές και αναβλίζεται από το βυθό γλυκό κρυστάλλινο νερό που γίνεται ορατό, εάν κάποιος δει εσωτερικά θα διακρίνει τις φυσαλίδες να ανεβαίνουν από το βυθό και το σημείο πιο θολό απο την υπόλοιπη θάλασσα.

Με θέα τη Παλαιοκαστρίτσα και τη παραλία των Λιαπάδων που μαγέυουν και θυμίζουν εξωτικό τοπίο.

Η πρόσβαση στη παραλία γίνεται με αυτοκίνητο μεχρι ένα σημείο(έχουν δημιουργηθεί δύο διαθέσιμοι χώροι για πάρκινγκ αυτοκινήτων ανάμεσα σε εκτάσεις ελαιώνων που μπορεί να αφήσει το κοινό τα αυτοκίνητα ή μηχανές του), και έπειτα μια διαδρομή πεζή δέκα λεπτών με πολύ όμορφα τοπία καθοδών. Και μια δεύτερη επιλόγη είναι η πρόσβαση από τη θάλασσα με καραβάκι που δεν φτάνει μέχρι την ακρογυαλιά και θα πρέπει να βουτήξει κανείς από το καραβάκι για να πάει στη παραλία. Προτιμότερη και πιο συναρπάστικη θεωρείται η πρώτη προσέγγιση του χώρου καθώς απολαμβάνει κάποιος τη θέα το τοπίου.

Η παραλία είναι πλυμμηρισμένη με κατάλευκο βότσαλο εξωτερικά και εσωτερικά με μια μικρή ανάσα ενδιάμεσα από ψηλό βότσαλο, ενώ σε σημείο πριν τη παραλία υπάρχει ψιλή άμμος με εγκατεστημένο φιλέ για βόλευ και ρακέτες.

Φωτογραφικό υλικό Έλενα Παπάζη

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022

Θωμάς Μπαθάς ο Κρητικός ζωγράφος

Ένας από τους Κρητικούς ζωγράφους που δούλευαν έξω από τη Κρήτη και αποφάσιζαν τη μόνιμη εγκατάσταση τους σε τόπους όπου μπορούσαν να ασχοληθούν με τη τέχνη τους είναι ο Θωμάς Μπαθάς (Χάνδακας 1544 – Βενετία 1599). Ασκούσε κυρίως τη ζωγραφική του καβαλέτου.

Ο ζωγράφος βρίσκεται εγκατεστημένος στη Κέρκυρα στα 1585-1587. Θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα Κερκυραίος, επειδή στη Βενετία που ζούσε και εργαζόταν ως το θάνατο του τα 1599, αναφέρεται πάντα ως τόπος καταγωγής του η Κέρκυρα. Όμως στα 1586, όταν παρευρίσκεται ως μάρτυρας σε νοταριακή πράξη που συντάσσεται στο νησί, ο νοτάριος σημειώνει : miser Thomio Batha de Candia depentor. Τεκμηριώνεται δηλαδή μέσα από αυτή τη δευτερεύουσα αρχειακή μαρτυρία η καταγωγή από το Χάνδακα. Για ένα μικρό διάστημα ταξίδεψε στην Κέρκυρα όπου διατήρησε ενεργό εργαστήριο ζωγραφικής μεταξύ 1585-1587.

Αναγράφεται επίσης σε συμβόλαιο ως μάρτυρας στις 31 Ιανουαρίου 1586, γράφτηκε στο μοναστήρι della Gloriosa a nostra Donna Nuntiata στην Κέρκυρα. Το υπέγραψε ως Tornio Batha de Candia depentor.

Ο Θωμάς Μπάθας γεννιέται λοιπόν στο Χάνδακα Ηρακλείου. Ο πατέρας του ονομαζόταν Νικόλαος. Ο Θωμάς μπορεί να είχε σχέση με τον Μάρκο Μπάθα. Ήταν παντρεμένος. Στα ενετικά αρχεία αναγράφεται ως ό Tornio da Nicolo da Corfu Batta. Εμφανίζεται για πρώτη φορά στη Βενετία γύρω στο 1581 όταν ήταν είκοσι επτά ετών.

Στη Κέρκυρα θα πρέπει να είχε εγκατασταθεί αρκετά χρόνια πριν το 1585, όταν, όπως διαφένεται από μια σύμβαση μαθητείας, αναλαμβάνει να διδάξει τον Ιάκωβο Κριτόπουλο την τέχνη της ζωγραφικής για τρία χρόνια με αμοιβή δέκα χρυσά δουκάτα. Δύο περίπου χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 1587, με μιαν άλλη νοταριακή πράξη, ο μισέρ τόμιος μπαθάς, τίμιος ζωγράφος...επειδή θεού βουλομενου και θέλοντος, θέλει αποδημησαι εκ της παρούσης πόλεως Κορυφών και απέλθειν εν τη περίφημω πόλει Βενετίας, ανανεώνει τη συμφωνία με τον πατέρα του μαθητή του, ο οποίος υπόσχεται να στείλει στο ζωγράφο, στη Βενετία, δέκα τάληρα σε μετρητά ή σε είδος ως αναγνώριση της καλοσύνης που έδειξε στο μαθητή του. Το παιδί θα παραμείνει κοντά στο ζωγράφο ως τον Δεκέμβρη, όταν συμπληρώνονται τα τρία χρόνια της μαθητείας και εκείνος υπόσχεται να τον αγαπά, και να του δείχνει ως οι καλοί ζωγράφοι και διδάσκαλοι.

Ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της ζωγραφικής και αναδείχτηκε σε έναν από τους καλύτερους δασκάλους της εποχής, ενώ το 1581 εξελέγη μέλος της Ελληνικής Αδελφότητας της Βενετίας. Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του συγκαταλέγονται το Όραμα του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (1596) το οποίο σώζεται στον ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο, καθώς και το ψηφιδωτό της κόγχης της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων στη Βενετία, όπου απεικονίζεται ένθρονος ο Χριστός, σε στάση ευλογίας (το συγκεκριμένο ψηφιδωτό δημιουργήθηκε με τη συνεργασία των Ιταλών καλλιτεχνών Μαρίνι και Γκαετάνο). Ενδεικτικό γνώρισμα της τεχνοτροπίας του αποτελεί η αφοσίωσή του στα παλαιά καλλιτεχνικά πρότυπα καθώς και η επίδραση που δέχτηκε τόσο από την κρητική όσο και από την ιταλική σχολή. Με τη διαθήκη του άφησε όλα τα έργα και τα σχέδιά του στον μαθητή του, Εμμανουήλ Τζιανφρουρνάρη.

Ήταν φίλος με τον Μητροπολίτη Φιλαδελφείας Γαβριήλ Σεβήρο. Ήταν πολύ δημοφιλής τόσο στους Έλληνες όσο και στους Ιταλούς θαμώνες. Επηρέασε τα έργα αμέτρητων καλλιτεχνών τόσο Ιταλών όσο και Ελλήνων. Μερικά από τα έργα του βρίσκονται στο San Giorgio dei Greci και στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας. Ο Εμμανουήλ Τζάνες, ο Κωνσταντίνος Τζάνες, ο Ιωάννης Μόσκος και ο Φιλόθεος Σκούφος ήταν μερικοί Έλληνες καλλιτέχνες επηρεασμένοι από το έργο του.

Ένας από τους μαθητές του ήταν ο διάσημος ζωγράφος Εμμανουήλ Τζανφουρνάρης. Του άφησε μια περιουσία στη διαθήκη του. Τα πιο διάσημα έργα του περιλαμβάνουν: Πορτραίτο του Μητροπολίτη Φιλαδέλφειας Γαβριήλ Σεβήρου και Παναγία και Ενθρονισμένος παιδί. Είκοσι από τους πίνακές του έχουν διασωθεί.

Το πορτρέτο Gabriel Severus

Στις 23 Ιουλίου 1588, ο ζωγράφος ζούσε στη Βενετία όπου θα παραμείνει για το υπόλοιπο της ζωής του. Έκανε αίτηση για να θέσει υποψηφιότητα για το Vikar αλλά έχασε τις εκλογές. Εξελέγη τα έτη 1592, 1595 και 1598. Το 1594 προσλήφθηκε να συντηρεί τη Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου. Στις 11 Δεκεμβρίου 1589, συνέταξε μια διαθήκη.

Revelation of Saint John the Divine

Έμενε στο San Antonin. Σύμφωνα με τη διαθήκη του, είχε στενή σχέση με τον Μητροπολίτη Φιλαδελφείας Γαβριήλ Σεβήρο. Του κληροδότησε ένα ασημένιο κύπελλο. Έκανε επίσης τον Σεβήρο εκτελεστή της διαθήκης. Στη διαθήκη ανέφερε και τον άλλο μαθητή του Φραγκίσκο. Όριζε ότι έπρεπε να συνεχίσει να ζωγραφίζει για να λάβει το δώρο. Η διαθήκη ξεκαθαρίζει την τεράστια περιουσία του πριν γίνει ζωγράφος.

Το 1597 στη Βενετία η Ελληνική κοινότητα παρήγγειλε στον Ιωάννη Βλαστό, στον Θωμά Μπαθά και στους Βενετούς ζωγράφους Palma il Giovane και τον Bunialetto το νεότερο σχέδιο ψηφιδωτής εικόνας του Χριστού για το τετρασφαίριο της κόγχης του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων. Τελικά εγκρίθηκε το σχέδιο του Θωμά Μπαθά.

Ο Ιησούς ένθρονος στον Άγιο Γεώργιο των Ελληνών, εκ του διαγωνισμού.

Ο Θωμάς κέρδισε τον διαγωνισμό επειδή η τέχνη του ήταν σύμφωνη με την επιθυμητή maniera greca. Οι απαιτήσεις της Ελληνικής Αδελφότητας ήταν οι παλιοί τρόποι (uso antico) και οι ευσεβείς ελληνότροποι (alla divota maniera greca). Στις 3 Σεπτεμβρίου 1598, η Ελληνική Αδελφότητα ενέκρινε το σχέδιο.

Τα αρχεία δείχνουν την πληρωμή την 1η Απριλίου 1599, αναφέρεται ως mistro Tornio Batha. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 11 Απριλίου 1599, ο ζωγράφος συνέταξε μια δεύτερη διαθήκη. Στη δεύτερη διαθήκη, άφησε μια αρκετά μεγάλη περιουσία στη γυναίκα του. Άφησε επίσης μια περιουσία στον μαθητή του Εμμανουήλ Τζανφουρνάρη. Η διαθήκη του έγραφε tutti i miei desegni cosi grechi, come all italiana. Που μεταφράζεται σε όλα μου τα σχέδια τόσο ελληνικά, όσο και ιταλικά. Ο καλλιτέχνης πέθανε δύο μέρες αργότερα στις 13 Απριλίου 1599 στη Βενετία. Ήταν σαράντα πέντε ετών.

Εμμανουήλ Τζαφουρνάρη, μαθητή του Μπαθά, Θεοτόκος Γαλακτοτροφούσα, Μονή Αγίων Θεοδώρων, Κέρκυρα.

Τετάρτη 31 Αυγούστου 2022

Η ζωγράφος Γιάννα Καποδίστρια Σούφη - Ιωάννα Μαβίλη

Μια ενάρετη γυναίκα η Ιωάννα Καποδίστρια Σούφη-Μαβίλη ήταν ανηψιά του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδος και θεία του πρωθυπουργού Γ.Θεοτόκη, σύζυγος της ήταν ο Παύλος Μαβίλης, δικαστής στο επάγγελμα, ο οποίος έχαιρε της γενικής εκτίμησης για την ακεραιότητα και την αμεροληψία του καθώς και τις αυστηρές ηθικές αρχές του.

Πεθερός της ήταν ο Λορέντσος Μαμπίλλυ ή Μπαλλενύ, Ισπανός, υπηρέτησε από τα 1803 μέχρι το 1812 γενικός πρόξενος της Ισπανίας στη Κέρκυρα, αποχωρόντας από το διπλωματικό προσκήνιο δε θέλησε να επιστρέψει στην Ισπανία, αλλά επέλεξε τη Κέρκυρα, πατρίδα της Ελληνίδας συζύγου του, για μόνιμη εγκατάσταση, ζητώντας και για τον ίδιο, επιτυχώς, την ιονίου υπηκοότητα.

Η πτέρυγα των κτιρίων λουτρουβιού, αμαξοστασίου-στάβλου των Καποδίστρια-Σούφη

Η Ιωάννα είχε μεγαλώσει σε αγρόκτημα συναναστρεφόμενη με απλούς ανθρώπους του λαού. Η απλοϊκή τους γλώσσα και τα λαϊκά τους έθιμα ήρθαν να προστεθούν στα ευγενικά συναισθήματα της ψυχής της και να σχηματήσουν έναν υπέροχο χαρακτήρα γεμάτο αγάπη για τη πατρίδα. Στοιχεία που αργότερα μπόρεσε να τα μεταδωσει ακέραια στα αγαπημένα της παιδία. Ήταν μια ταλαντούχα και άξια ζωγράφος στη τεχνική της ελαιογραφίας.

Ο Γεώργιος Καποδίστριας Σούφης σε ζωγραφικό πίνακα καμβά, φιλοτεχνημένος από τη αδερφή του Ιωάννα Μαβίλη.

Η Ιωάννα Μαβίλη απέκτησε δύο παιδιά, τον Λορέντσο Μαβίλη, γνωστό ποιητή και την Εσθήρ Μαβίλη.

Η συμβολή της ως μητέρα επέδρασε καταλυτικά στα θεμέλια της μόρφωσης των δύο της τέκνων με εναρετότητα.

Η περικοπή από αποστολή που ακολουθεί ανήκει στον Ηλία Πανταζόπουλο προς τη μητέρα του, στάλθηκε το 1883 από το Στρασβούργο, όπου φοιτούσε στο ίδιο πανεπιστήμιο με τον Λορέντσο , μας παρέχεται μια επιτυχής σκιαγραφία της Ιωάννας Μαβίλη :

<< Η μεγαλύτερη όμως ευχαρίστησίς μου είναι η συναναστροφήν μου με μιαν Ελληνίδα κυρία, η οποίαν ήλθεν εδώ να κάμει συντροφιά του υιου της, που σπουδάζει φιλολογίαν. Είναι η κυρία Μαβίλη, Κερκυραία το γένος Καποδίστρια, μια υψηλή και ωραία δέσποινα, με κορμοστασιά και κατανομή καρυάτιδος, ολίγον ψυχρά, αλλά πολύ ευγενικιά και καλοκάγαθη. Κάθε απόγευμα μετά το μάθημα εις το πανεπιστήμιο, πάω εις το σπίτι της και βγαίνομεν μαζι περίπατον δύο ώρες. Αφού δε επιστρέψουμεν εις το σπίτι μου παίζει συνήθως ολίγο πιάνο. Τη περασμένη εβδομάδα, όταν με είδε να έχω καταρροϋν, το οποίο δεν επρόσεχα, δεν ησύχαζεν εώς ότου με αναγκάσει να πέσω εις το κρεβάτι δια τρεις ημέρας, και έδωσεν εις την νοικοκυράν μου σαφείς οδηγίες πως να με περιποιηθή, όταν δε έγινα καλά, μου είπε να σου γράψω χαιρετίσματα και να τη συγχωρής, διότι, χωρίς να έχει τη τιμή να σε γνωρίζη, έλαβε το θάρρος να σε αντικαταστήση. Αυτά τα αρχοντικά λόγια μου έκαμαν τόση εντύπωσιν, ώστε να τα γράψω αυτολεξεί. >>

Ο κλάδος των Σούφη πήρε την προσωνυμία από την επιγαμία του Zuan Καποδίστρια Σούφη (γενν. 1609) γόνου των αρχόντων της βαρονίας Vitturi του Βάτου με τη Μαρίνα Νικ. Midei γόνου των των αρχόντων της Βαρονίας Midei του Πέλεκα. Η Μαρίνα έφερε στη νέα της οικογένεια ως προίκα μέρος της βαρονίας Memo, που προερχόταν από τη προίκα της μητέρας της Geronima De 'Gotti (Δεληγότη) μαζί με το παρώνυμο (παρατσούκλι) Suffi (Σούφη), που άνηκε στον πατέρα της.

Η οικογένεια Σούφη μετά από εφτά γενεές (Νικόλαος Zuan Σούφης γενν. 1624) είχε απογόνους : το Γερόλιμο, το Γεώργιο(1839-1909), τον Ανδρέα και την Ιωάννα.

Αυτοί οι γόνοι των Σούφηδων ήταν γεμάτοι ευαισθησία, ο Γεώργιος στοργικός για όλη τη φαμίλια και ο Γερόλιμος ο αυστηρός στρατιωτικός που τον τίμησε ο γεροβασιλιάς Γεώργιος Α' με τη θέση του Αυλάρχη.

Ο Λορέντσος σε ένα γράμμα προς την αδερφή του από το μέτωπο του πολέμου αναφέρει :

<<...σε σκέφτομαι και εσένα και την μοναξιά σου και μου ξεσχίζεται η καρδιά, ξέρω πως άν με χάσεις, χάνεις το παν, ακόμα και αυτό που σου θυμίζει την καημένη μας τη μητέρα....>>

Η Ιωάννα Καποδίστρια Σούφη ήταν σταθμός και για τα δύο της παιδία εκείνη που τους έμαθε τη γλώσσα του λαού. Με τα τραγούδια, τις παροιμίες, τις λαϊκές παραδόσεις και τα έθιμα του χωριού όπου έζησε φύτεψε μέσα στην ψυχή τους την αγάπη προς τον άνθρωπο και τη πατρίδα, την ομορφιά της φύσης, τους τις έκανε αδυναμίες εσωτερικές, τις οποίες ο εθνικός ποιητής θα υμνούσε αργότερα με το δικό του ποιητικό τρόπο και ταυτόχρονα γινεται ύμνος όλης της μεγαλοσύνης της γυναίκας που του μετέδωσε μια τόσο όμορφη, δίκαιη και δυνατή αγάπη.

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Ήλιος

Κερκυραικές αρχοντικές αγροικίες, Καραμούτσου

Δευτέρα 29 Αυγούστου 2022

Παραλία Λίμνη στη Κέρκυρα

Έιναι προσβάσιμη από το χωριό των Λιαπάδων. Μια διπλή παραλία με λευκά βότσαλα και κρυστάλλινα νερά που θα σας μαγέψει.

Η μια παραλία βαθαίνει κάπως απότομα ενώ η διπλανή της είναι περισσότερο βραχώδης και το βάθος πηγαίνει με πιο ομαλό τρόπο. Σε αυτήν τη δεύτερη παραλία το σχήμα της θυμίζει λίμνη με γλυκό νερό. Μέσα της ζουν πολλά κοχύλια, αστερίες, αχινοί, γαρίδες και μικρά ψαράκια ακόμη και στα ρηχά της νερά.

Στη πρώτη παραλία που είναι και ο χώρος που προσεγγίζουν και μικρά καραβάκια, έχει μεγάλο βάθος με πολλά είδη ψαριών όπως γαϊτανούρια, ροφούς, ζαργάνες, μικρούς ξιφίες και άλλα πολλά είδη. Υπάρχουν ακόμη και πολλά είδη φυκών με πλούσια χρώματική παλέτα. Τα βράχια είναι περίτεχνα στο σκάλισμα τους ενώ σε μερικά σημεία σχηματίζουν βαθιά μονοπάτια και σπηλιές.

Φωτογραφικό υλικό Έλενα Παπάζη

Η παραλία Paradise της Κέρκυρας

Σμιλεμένα από το βαθύ γαλάζιο της θάλασσας, τα βράχια στη παραλία του Παράδεισου (Paradise beach) είναι ένα μαγικό έργο τέχνης της φύσης.

Η κανονική ονομασία της παραλίας είναι Χωμοί, έχει ψηλό βότσαλο. Μέχρι πρότινος ήταν προσβάσιμη μόνο με σκάφος, κάτι που δυστυχώς έχει σταματήσει καθώς οι λιμενικές αρχές έχουν απαγορεύσει τη πρόσβαση λόγω του ότι υπάρχει κίνδυνος πτώσης βράχων. Για να προσεγγίσει κάποιος το σημείο πρέπει να πάει κολυμπόντας από τις κοντινές προσβάσιμες παραλίες αλλά πάντα με μεγάλη προσοχή και όχι στο σημείο της μικρής στεριάς που υπάρχει.

Σε βατούς βράχους στη περιοχή της παραλίας Paradise συναντήσαμε ανθρώπους να σκαλίζουν ανεβασμένοι τα μικρά παραθαλάσσια βουνά. Μας ενημέρωσαν ότι στα σημεία που χτυπούν τα μεγάλα κύμματα της θάλασσας, δημιουργούν τρύπες, μέσα στις οποίες παραμένει το θαλασσινό νερό που βράζει και εξατμίζεται κάτω απο τον καυτό ήλιο αφήνωντας έτσι το πιο υγιεινό και νόστιμο αλάτι. Και έτσι οι άνθρωποι σκαλίζουν το αλάτι από τις τρύπες και το μαζεύουν για τη σπιτική τους χρήση.