Ένα τρίο σκίτσων από το χωριό του Vincent - σχεδιασμένο ως σελιδοδείκτης εμφανίστηκε. Ένα από τα πιο ασυνήθιστα έργα τέχνης του Βαν Γκογκ - με τρία άγνωστα σκίτσα αγροτών. Σχεδιάζονται σε μια λεπτή κάθετη λωρίδα χαρτιού, μια περίεργη μορφή για να επιλέξει ένας καλλιτέχνης. Τα σχέδια βρέθηκαν σε ένα μυθιστόρημα για τη γαλλική αγροτιά και το χαρτί έχει ακριβώς το ίδιο ύψος με το βιβλίο. Οι ανακαλύψεις εντελώς άγνωστων σχεδίων Van Gogh είναι πλέον σπάνιες - ίσως μία ή δύο φορές σε μια δεκαετία. Το φύλλο μόλις κυκλοφόρησε στο Μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ, σε μια νέα έκθεση.
 |
| Τα τρία σκίτσα του Van Gogh για μια γυναίκα που περπατά, έναν άνδρα που κάθεται και μια γυναίκα που κάθεται (φθινόπωρο 1881), 28 x 5cm Ευγενική προσφορά του Μουσείου Van Gogh, Άμστερνταμ |
Απεικονίζουν μια γυναίκα που περπατά, έναν άντρα που κάθεται μετωπικά προς τον θεατή δίπλα σε μια φωτιά –ένα έργο που θυμίζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που βρίσκεται τώρα στο Μουσείο Kröller-Müller– και μια καθιστή γυναίκα μπροστά από ένα δέντρο και όλα έχουν διάσταση 28 x 5 εκατοστά, ενώ φιλοτεχνήθηκαν το 1881.
Τα σχέδια θεωρούνται σημαντικά, αφού είναι από τα λίγα πρώιμα έργα του που διασώζονται μέχρι σήμερα. Χρονολογούνται από το 1881 όταν ο Βαν Γκογκ ζούσε στο χωριό των γονέων του και προσπαθούσε να συλλάβει και να απεικονίσει τις φιγούρες των ντόπιων αγροτών σε ώρα εργασίας.
 |
| Οι ιστορίες Emile Erckmann και Alexandre Chatrian's Histoire dun Paysan (1869) εκτίθενται στην έκθεση. |
Ο Teio Meedendorp, ανώτερος ερευνητής στο μουσείο του Άμστερνταμ, μας είπε: «Πιστεύω ότι έγινε ως σελιδοδείκτης. Θα ήταν περίεργο να σχεδιάσετε τρία σκίτσα σε αυτήν τη διαμόρφωση, εκτός αν υπήρχε λόγος και ταιριάζει άνετα στο βιβλίο στο οποίο βρέθηκε. "
Οι επιμελητές της έκθεσης, προσπαθώντας να κατανοήσουν το σχήμα, έχουν καταλήξει ότι πρόκειται για ένα σελιδοδείκτη. Ο Βαν Γκογκ ήταν μανιώδης αναγνώστης και χάρισε το βιβλίο «Ιστορία ενός αγρότη» (Histoire d'un paysan), ένα μυθιστόρημα των Ερκμάν-Σατριάν, γραμμένο το 1868, στο φίλο του Ολλανδό καλλιτέχνη Άνθον Βαν Ράπαρντ.
Σύμφωνα με μια επιστολή του Βαν Γκογκ στις 15 Ιουνίου 1883, του έστειλε ένα πακέτο στην Ουτρέχτη όπου διέμενε με το βιβλίο των συγγραφέων που θαύμαζε πολύ. Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης μέσα από τα μάτια ενός αγρότη της Αλσατίας και την εικονογράφηση είχε κάνει ο διάσημος εικονογράφος και ζωγράφος Τεοφίλ Σουλέρ.
Ο Βαν Ράπαρντ πέθανε το 1892, δυο χρόνια μετά τον θάνατο του Βαν Γκογκ σε ηλικία 33 ετών, και το βιβλίο έμεινε στα υπάρχοντα της συζύγου του. Η «ιστορία ενός αγρότη» έμεινε στην οικογένεια μέχρι το 2019, όταν το βιβλίο και ο σελιδοδείκτης πουλήθηκαν στο μουσείο Βαν Γκογκ.
Προφανώς όταν έστειλε το βιβλίο στον Βαν Ράπαρντ είχε ξεχάσει μέσα τον σελιδοδείκτη. Στην πρώτη σελίδα το έχει υπογράψει με το όνομά του, «Vincent».
Τα σχέδια με μολύβια είναι ακατέργαστα, αλλά είναι σημαντικά, καθώς σώζονται λίγα από τα πρώιμα ανεπίσημα σκίτσα του. Στυλιστικά, χρονολογούνται από το φθινόπωρο του 1881, όταν ζούσε στο χωριό Etten των γονιών του και ενδιαφερόταν βαθιά να συλλάβει φιγούρες των τοπικών αγροτών στην εργασία. Δύο χρόνια αργότερα ο Βίνσεντ έστειλε τον Histoire dun Paysan στον Van Rappard, υποδηλώνοντας ότι ο σελιδοδείκτης είχε ξεχαστεί στο μυθιστόρημα και δεν τον προσέφερε όταν ολοκλήρωσε το πακέτο. Εάν ο Βίνσεντ είχε αποφασίσει να δώσει στον Βαν Ράππαρντ μερικά σκίτσα, θα ήταν πολύ πιο πιθανό να είχε στείλει πολύ πρόσφατα, για να δείξει πώς εξελίχθηκε η τέχνη του.
Τον Οκτώβριο, λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την αποστολή του βιβλίου, ο Βαν Ράππαρντ επισκέφθηκε το Βίνσεντ στη Νουένεν - αλλά χωρίς να επιστρέψει το βιβλίο. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο Βαν Γκογκ σκιαγράφησε ένα πορτρέτο του φίλου του, το μεγαλύτερο σχέδιο σε ολόκληρο το έργο του. Μόνο το πάνω μισό της δουλειάς σώζεται. Δυστυχώς, η φιλία τους έληξε απότομα τον Μάιο του 1885, αφού ο Βαν Ράππαρντ έγραψε επικριτικά για τη μοναδική λιθογραφία του Βίνσεντ, που απεικόνιζε τη ζωγραφική του για τους The Potato Eaters. Ο Βίνσεντ, ο οποίος ήταν εξοργισμένος, χώρισε το πορτραίτο, το έκοψε τακτοποιημένα στο μισό. Το κάτω μισό έχει χαθεί, αλλά σύντομα ξαναχρησιμοποίησε το πίσω μέρος του πάνω μισού για να κάνει τραχιά σκίτσα ενός ζευγαριού γυναικών και ενός άνδρα που κουβαλούσε μια δέσμη από ξύλο. Χάρη σε αυτήν την ανακύκλωση, το σημαντικότερο ήμισυ του πορτρέτου Van Rappard, με τα μάτια, έχει σωθεί - ευδιάκριτη απόδειξη της στενότερης φιλίας του Van Gogh κατά τη διάρκεια των καλλιτεχνικών του χρόνων στην Ολλανδία.
Ο Βαν Γκογκ εξοργισμένος κατάστρεψε το πορτρέτο του φίλου του που είχε σχεδιάσει και χρησιμοποίησε τη πίσω όψη του πάνω μέρους του πορτρέτου για να κάνει τα σκίτσα ενός άνδρα και μια γυναίκας που κουβαλούν ξύλα.
copyright Έλενα Παπάζη
