Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2021

Κρυμμένη αυτοπροσωγραφία ενός Φλαμανδού ζωγράφου

   


 Ένας πίνακας νεκρής φύσης του 17ου αιώνα που αποτελεί μέρος της Βασιλικής Συλλογής έκρυβε μια μεγάλη έκπληξη για τους υπεύθυνους της Πινακοθήκης της Βασίλισσας στα Ανάκτορα του Μπάκινγχαμ.

 Εκ πρώτης όψεως επρόκειτο για άλλον ένα χαρακτηριστικό πίνακα Φλαμανδού ζωγράφου που απεικονίζει ένα σύνολο αντικειμένων και ανήκει στην κατηγορία των Vanitas. Πρόκειται για συμβολικά έργα των οποίων ο σκοπός ήταν να υπενθυμίζουν την ύπαρξη ζωής, την ματαιότητα των απολαύσεων και τη βεβαιότητα του θανάτου. Παρείχαν επίσης στους ζωγράφους του 16ου και του 17ου αώνα μια πρώτης τάξεως ηθική δικαιολογία για να ζωγραφίζουν ελκυστικά και πολύτελή αντικείμενα. 



 Ωστόσο κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης του πίνακα A Vanitas, του Pieter Gerritsz. van Roestraten, αποκαλύφθηκε ένα νέο, εντυπωσιακό και μέχρι σήμερα κρυφό στοιχείο: την αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη. 

  Κατά τις εργασίες αφαίρεσης του βερνικιού οι συντηρητές αποκάλυψαν την μεγέθους 3 εκατοστών εικόνα του ζωγράφου μπροστά στο καβαλέτο του, που έχει ενσωματωθεί στον πίνακα ως αντανάκλαση στην γυάλινη σφαίρα.


 Οι εργασίες συντήρησης πραγματοποιούνταν ώστε να προετοιμαστούν τα έργα για την πρώτη έκθεση πορτραίτων καλλιτεχνών που ανήκουν στην Βασιλική Συλλογή.  

 Οι πίνακες Vanitas αποτελούσαν αγαπημένο θέμα των Φλαμανδών ζωγράφων του 17ου αιώνα που χρησιμοποιούσαν τις νεκρές φύσεις για να υπογραμμίσουν την ματαιότητα των φευγαλέων γήινων απολαύσεων. Ο συγκεκριμένος απεικονίζει διάφορα αντικείμενα πάνω σε ένα έπιπλο: τα νομίσματα και το ασημένιο ρολόι τσέπης πάνω σε μεταξωτή κορδέλα υποδεικνύουν την επιθυμία για υλικά αποκτήματα, η γυάλινη σφαίρα που κρέμεται συμβολίζει την ευθραυστότητα της ζωής ενώ το ανθρώπινο κρανίο δηλώνει με σαφήνεια το αναπόφευκτο τέλος όλων. Ένα βιβλίο στηρίζεται σε αναλόγιο και είναι ανοιγμένο σε μια σελίδα που είναι τυπωμένη μια εικόνα του φιλοσόφου Δημόκριτου ο οποίος γελάει, ενώ από κάτω υπάρχει η επιγραφή  "Όλοι είναι άρρωστοι εκ γενετής / η ματαιότητα καταστρέφει τον κόσμο." 

  Κατά τις εργασίες αφαίρεσης του βερνικιού οι συντηρητές αποκάλυψαν την μεγέθους 3 εκατοστών εικόνα του ζωγράφου μπροστά στο καβαλέτο του, που έχει ενσωματωθεί στον πίνακα ως αντανάκλαση στην γυάλινα σφαίρα. Ο Roestraten διακρίνεται στο στούντιο του, να κοιτάζει απευθείας τον θεατή και προς το κρανίο και το ασημένιο δοχείο που βρίσκεται στο προσκήνιο του πίνακα.

Ο Roestraten υπήρξε μαθητής του σπουδαίου ζωγράφου Frans Hals, παντρεύτηκε μάλιστα σε πρώτο γάμο την κόρη του δασκάλου του Adriaentje. Αρχικά έζησε με την σύζυγο του στο Άμστερνταμ αλλά σύντομα μετακόμισε στο Λονδίνο όπου και εδραιώθηκε ως ζωγράφος νεκρών φύσεων. Κατά τη Μεγάλη Πυρκαγιά του 1666 λέγεται πως τραυμάτισε σοβαρα το πόδι του. Έγινε κυρίως γνωστός για την δεξιοτεχνία του στην αναπαράσταση πολυτελών αντικειμένων και αγαπούσε να παίζει με όσους έβλεπαν τους πίνακες του, κρύβοντας στοιχεία στα έργα του. Ως τα τώρα τουλάχιστον εννέα αυτοπροσωπογραφίες του κρυμμένες ως αντανακλάσεις έχουν ανακαλυφθεί στις νεκρές φύσεις του.


 


Πηγές



Lifo.gr