Γεώργιος Σαμαρτζής και ηθογραφική ζωγραφική

 

1. Τα λάφυρα, 1905, ελαιογραφία, συλλογή Γ.Κάρτερ, Αθήνα

  Στις ηθογραφικές παραστάσεις ο Γεώργιος Σαμαρτζής δίνει ένα καθοριστικό δείγμα των δυνατοτήτων του με την απόδοση της καθημερινής ζωής, τις πλούσιες τονικές διαβαθμίσεις, τη μελετημένη οργάνωση των συνθέσεων και τη δύναμη των εκφραστικών του μέσων να πλημμυρίζουν τη ζωγραφική επιφάνεια. 

2. Το κέντημα-Ίρις, 1915, ελαιογραφία σε μουσαμά, Δημοτική πινακοθήκη Κέρκυρας.

 Η μορφοπλαστική του γλώσσα ενσωματώνει επιδράσεις από τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό και καλλιτέχνες όπως η B. Morisot, Ιταλική και δη Ναπολιτάνικη ηθογραφική ζωγραφική των Dalbono και Curcio, αλλά και στοιχεία ομότεχνων των Κερκυραίων, όπως οι δάσκαλοί του Χ.Παχής, Παύλος  Προσαλέντης ο Νεότερος και Περικλής Τσιριγώτης.

3. Κοτζάμπασης, 1882, ελαιογραφία, συλλογή Α. Φράντζου, Κέρκυρα.

 Στα ηθογραφικά του θέματα ο Σαμαρτζής δε φαίνεται να επηρεάζεται από το δάσκαλό του D. Morelli που διακρίνεται για μια αίσθηση τραγικότητας, ίσως και θεατρικότητας.

4. Βοσκός στη Κέρκυρα, 1909, ελαιογραφία, Δημοτική πινακοθήκη Κέρκυρας.

   Η ζωγραφική ηθογραφικών θεμάτων στα επτάνησα σαφώς δεν χαρακτηρίζεται από τη δυναμικότητα της ώσμωσης τουλάχιστον ιδεολογικά όπως στο αντίστοιχο καλλιτεχνικό είδος που αναπτύχθηκε στον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, με καλλιτεχνικό κέντρο ασφαλώς την Αθήνα. Η στροφή των Ελλήνων δημιουργών προς την ηθογραφική αναπαράσταση σημειώνεται γύρω στο 1870 και ο βασικότερος λόγος μπορεί να θεωρηθεί η ανάπτυξη του είδους στα μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα της Ευρώπης και ιδιαέτερα στο Μόναχο, όπου σπούδασαν οι περισσότεροι καλλιτέχνες της περιόδου αλλά και η αστικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας που με επιταχυμένο ρυθμό όδευε στη διαμόρφωση ενός νέου προσώπου. Σε αυτό οπωσδήποτε συνέβαλαν και οι λαογραφικές εργασίες του Ν.Πολίτη που αποκάλυψαν την αξία των λαϊκών εθίμων και των παραδόσεων.

5. Μπενιτσιώτισσα, αχρονολόγητο, ελαιογραφία, Δημοτική πινακοθήκη Κέρκυρας.

 Η διαφορετική ιστορική πραγματικότητα και το ιδεολογικό υπόβαθρο καθορίζει τη διαφοροποίηση ανάμεσα στην ελληνική και ευρωπαϊκή ηθογραφική ζψγραφική.

6. Η γυναίκα στο γρασίδι, 1922, ελαιογραφία, ιδιωτική συλλογή, Αθήνα.

Στην ηθογραφική ζωγραφική του δημιούργησε 22 έργα του από τα οποία τα 17 ήταν ιδιωτικού βίου.

Τα έργα <<Κοντζαμπάσης>> και <<Άραβας μουσικός>> συγκαταλέγονται στα Οριενταλιστικά θέματα.

7. Οι λουόμενες, αχρονολόγητο, ελαιογραφία, ιδιωτική συλλογή, Αθήνα.

 Στα αγροτικά θέματα τοποθετούνται τα έργα <<Βοσκός στην Κέρκυρα>>, <<Βοσκός δτη περιοχή της λίμνης Χαλικιόπουλου>>, <<Μπενιτσιώτισσα>>. Στις παιδικές-οικογενειακές σκηνές συγκαταλέγονται τα έργα του << Το κέντημα-Ίρις>> και <<Ο θηλασμός>>.

8. Ο Άραβας μουσικός, 1901, ελαιογραφία, συλλογή Γ.Κάρτερ.

 Στην αστική ηθογραφία του υπάρχουν τα έργα <<Λάφυρα>>, <<Αποχαιρετισμός στο τρένο>>, <<Ρεμβασμός>>,  << Ο κουρδιστής του πιάνου>> και <<Στοχασμός>>. Σε συνδυασμό τοπιογραφίας και ηθογραφίας τοποθετούνται τα έργα <<Μετά το λουτρό>>, <<Γυναίκα στο γρασίδι>>, <<Λουόμενες>>, <<Η αποβίβαση>>. Το έργο <<Λουόμενες>> τοποθετείται και  στον συνδυασμό ηθογραφίας-γυμνογραφίας, όπως και ο <<Ρεμβασμός>> στην ηθογραφία-τοπιογραφία.

Πηγές

Ο Κερκυραίος ζωγράφος Γεώργιος Σαμαρτζής (1868-1925) ΝΕΚΤΑΡΙΑΝΝΑ Κ. ΣΑΛΙΒΕΡΟΥ

Λεξικό Ελλήνων