Το Βιβλίο-όπλο του Φραντσέσκο Μοροζίνι.

 Ένα Βιβλίο-όπλο που ανήκε στον Φραντσέσκο Μοροζίνι, Δόγη της Βενετίας τον 17ο αιώνα. Κατασκευάστηκε στη Βενετία στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα. Ο ιδιοκτήτης του δερματόδετου βιβλίου μπορούσε να τραβήξει τον μεταξωτό σελιδοδείκτη για να πυροβολήσει όσο το βιβλίο ήταν ακόμα κλειστό. Εκτίθονταν στο Museo Correr στη Βενετία.

 Πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε για προσωπική προστασία και μπορεί να πυροδοτηθεί μόνο όταν το βιβλίο είναι κλειστό μέσω μιας ακίδας σκανδάλης κρυμμένης σε μεταξωτό νήμα που έχει σχεδιαστεί για να μοιάζει με σελιδοδείκτη.

  Ο Lorenzo Cittone γράφει στο βιβλίο του Venise, L'hiver Et L'ete, De Pres Et De Loin , σχετικά με αυτό το απίστευτο βιβλίο όπλο: «Βρήκα σε μια προθήκη του μουσείου Correr, στη Βενετία, το βιβλίο προσευχών του Morosini που παλιά μου άρεσε τόσο πολύ, καθώς εκτός από μερικές προσευχές, αυτό το όμορφο βιβλίο διαθέτει ένα όπλο χωρίς πισινό. Φυσικά, το δέσιμο είναι εκπληκτικό. Και είναι δύσκολο να βγάλεις το όπλο όταν κλείσει το βιβλίο».

   

  Μοροζίνι. Ο βενετός που κατέστρεψε την Ακρόπολη όταν τη βομβάρδισε για να κατακτήσει την Αθήνα από τους Τούρκους. Πέθανε στο Ναύπλιο και ονομάστηκε “πελοποννησιακός” Ο Φραντσέσκο Μοροζίνι συνέδεσε το όνομά του με το βομβαρδισμό της Ακρόπολης. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1687 κατέπλευσε στο Πόρτο Λεόνε, το σημερινό λιμάνι του Πειραιά, μαζί με το στόλο του. Οι χριστιανοί κάτοικοι της Αθήνας είχαν ελπίδες ότι ο Μοροζίνι θα καταφέρει να τους απελευθερώσει από τους Οθωμανούς. Ο ναός του Παρθενώνα χρησιμοποιούνταν ως μπαρουταποθήκη από τους Οθωμανούς, κάποιος έδωσε αυτή τη πληροφορία στο Μοροζίνι. Οι Τούρκοι ήλπιζαν ότι θα σεβαστεί τομνημείο και δε θα ρίξει βολές εναντίον του. Ο Μοροζίνι δε δίστασε. Βομβάρδιζε επί τέσσερις ημέρες τον ιερό βράχο. Μια οβίδα τρύπησε τη στέγη του Παρθενώνα και χτύπησε πεντακόσια βαρέλια πυρίτιδας.

  

  Ένα μεγάλο τμήμα του ναού καταστράφηκε, μετά από εκατοντάδες χρόνια που άντεξε σε σεισμούς, επιθέσεις και βανδαλισμούς. Λίγες μέρες αργότερα, στρατιώτες του αρχιστράτηγου Μοροζίνι προσπάθησαν να αφαιρέσουν ένα τμήμα της δυτικής πλευράς του ναού, όμως το μόνο που κατάφεραν ήταν το τμήμα να θρυμματιστεί.

  Ο Μοροζίνι γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1619. Γόνος της ενετικής οικογένειας ευγενών, από μικρή ηλικία διακρίθηκε για την ανδρεία του. Σε ηλικία 36 ετών διορίζεται προσωρινά στόλαρχος των ενετικών ναυτικών δυνάμεων μετά το θάνατο του Ενετού ναυάρχου Μοτσενίγου όπου αργότερα γίνεται αρχηγός του στόλου. 

Ο δόγης Φραντσέσκο Μοροζίνι δέχεται την ξύλινη ράβδο και τον Πηλέα στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου» (7 Μαΐου 1699 από τον τότε Μοναχό Τζουζέπε Αρχίντο).
Ζωγράφος Alessandro Piazza. Λάδι σε καμβά. Μουσείο Correr.

  Εκείνη την περίοδο ο ελλαδικός χώρος βρισκόταν υπό την τουρκική κατοχή. Στόχος του Μοροζίνι ήταν να διώξει τους Τούρκους από το Αιγαίο. Έτσι, ξεκίνησε τις πρώτες επιχειρήσεις του από τη Μονεμβασιά, τη Χαλκίδα, ορισμένα λιμάνια της Εύβοιας και τέλος τα Χανιά Κρήτης. Όλες οι επιχειρήσεις απέτυχαν. Εξαιτίας αυτών των αποτυχιών, επεμβαίνει ένας υφιστάμενος του Μοροζίνι, ονόματι Μπαρμπάρο . Τον κατηγόρησε για αναξιότητα και απαίτησε από την κυβέρνηση της Βενετίας να τον ανακαλέσουν. Ο Μπαρμπάρο απέτυχε, καθώς ο Μοροζίνι απαλλάχθηκε από όλες τις κατηγορίες του. 

  Το 1645 αρχίζει ο πέμπτος ενετοτουρκικός πόλεμος, γνωστός ως μεγάλος πόλεμος, μεταξύ της δημοκρατίας της Βενετίας και της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Εξελίσσεται κυρίως έξω από τα τείχη του Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο αλλά και στο Αιγαίο. Οι θανατηφόρες μάχες κορυφώνονται κατά την πολιορκία του Χάνδακα. Τότε η ενετική κυβέρνηση αποφάσισε το Δεκέμβριο του 1666 να στείλει τον αρχιστράτηγο, πλέον, Μοροζίνι. Μετά από 25 χρόνια συγκρούσεων και πολλές απώλειες χριστιανών και μουσουλμάνων, ο Μοροζίνι επεμβαίνει. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1669 παίρνει πρωτοβουλία, συνθηκολογεί και παραδίδει την πόλη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με την επιστροφή του στη Βενετία, λόγω αυτής της πρωτοβουλίας του, κατηγορήθηκε για δειλία και προδοσία. Διεξάγεται μια δίκη όπου ο Μοροζίνι αθωώνεται. Με την κήρυξη του έκτου ενετοτουρκικού πολέμου το 1684, ο Μοροζίνι είναι πάλι αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων. Ήταν προφανές ότι επιβίωνε σε όλες τις καταστάσεις, είτε έχανε στο πεδίο της μάχης είτε όχι. Ο Μοροζίνι έδρασε και στην Κρήτη Η δράση του Μοροζίνι στον έκτο ενετοτουρκικό πόλεμο 1685. Ο Μοροζίνι είναι διοικητής του ενετικού στόλου. Προσεγγίζει την Κέρκυρα και 2.000 Έλληνες κερκυραίοι εθελοντές ενισχύουν το στόλο του. Αφού κυριεύει τη Λευκάδα, στρέφεται προς τα κάστρα της Πελοποννήσου. Εκεί οι επιτυχίες του ήταν συνεχείς.

Η θριαμβευτική επιστροφή του δόγη Φραντσέσκο Μοροζίνι στη Βενετία (λάδι σε καμβά) Ιταλική Σχολή, (17ος αιώνας) Museo Correr, Βενετία, Ιταλία.

   Μετά τη λεηλασία του τουρκοκρατούμενου κάστρου της Κορώνης, σταματά για πολεμικό συμβούλιο στη Μεθώνη. Στο συμβούλιο αυτό αποφάσισαν να μεταβούν άμεσα στο Μυστρά και στο Ναύπλιο. Αφού φτάνουν στο Γύθειο, ο Μοροζίνι αφήνει το στόλο του να καταλάβει το Μυστρά και συνεχίζει την πορεία του προς τη Μονεμβασιά και το Τολό.

Ο Βενετός ζωγράφος, Francesco Morosini πολεμά τους Τούρκους 1660-1730 Βενετία, Μουσείο Correr - PH © Matteo De Fina.

 Εκεί στις 25 Ιουλίου 1686 αποβιβάζεται το μεγαλύτερο μέρος του στόλου του, επιτίθενται στο Άργος και καταλαμβάνουν το Παλαμήδι. Χάρη στις νίκες του το επόμενο έτος, όπου κατέλαβε όλα τα κάστρα, απελευθερώθηκε όλη η Πελοπόννησος, πέραν της Μονεμβασιάς. Ακολούθησε κι άλλο πολεμικό συμβούλιο. Το θέμα του ήταν η διασφάλιση της Πελοποννήσου με την κατάκτηση της Κορίνθου. Υπήρχε και δεύτερη επιλογή, αυτή της προσπάθειας να καταλάβουν ξανά την Αθήνα. 

Giorgio Sideri, Isola de Candia 16ος αιώνας, έγχρωμο σχέδιο σε περγαμηνή - Βενετία, Museo Correr

  Ο Βενετός αρχιστράτηγος επιλέγει την ανακατάληψη της Αθήνας. Εκεί γίνεται ο καταστρεπτικός βομβαρδισμός του Παρθενώνα. Μετά από αυτή την αποτυχία, έρχεται και η εξάπλωση πανώλης. Μεταδόθηκε από ένα γαλλικό πλοίο στο Ναύπλιο και στο στρατό του Μοροζίνι. Η Γερουσία της Βενετίας όμως εκτίμησε τις νίκες του Μοροζίνι στην Πελοπόννησο και του απένειμε τον τίτλο «Πελοποννησιακός». Ο Μοροζίνι κηρύσσεται Δόγης από τη βενετική δημοκρατία 3 Απριλίου 1688. 

The actions of Francesco Morosini Prince of Venice, Part First, 1694 - Venice, χάρτινο χειρόγραφο, Museo Correr Library.

  Ο Φραντσέσκο Μοροζίνι ανακηρύσσεται Δόγης από τη Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας, ενώ βρισκόταν στον Πόρο με το στόλο του. Λίγες μέρες μετά καταπλέει στον Πόρο η γαλέρα «Βουκένταυρος» προκειμένου να μεταφέρει τα σύμβολα του αξιώματος του Δόγη στο Μοροζίνι. Έτσι, επιβιβάζεται σε αυτό και επιστρέφει στη Βενετία. Παρά το γεγονός ότι έγινε Δόγης, δε σταμάτησε να ενδιαφέρεται για την Πελοπόννησο και όσα συνέβαιναν εκεί. Για πολλές από τις νίκες των Βενετών είχαν μερίδιο ευθύνης οι Έλληνες και η σημαντική τους βοήθεια.

Η έκθεση αφιερωμένη στον Μοροζίνι σε μια αίθουσα του Μουσείου Correr (Βενετία)

 Οι Βενετοί αποφασίζουν να εφαρμόσουν πιο φιλελληνική πολιτική. Έτσι, αποφυλακίζουν τον κουρσάρο Λιμπεράκη Γερακάκη και τον ορίζουν μπέη της Μάνης. Ο Μοροζίνι στις 24 Μαΐου 1693, σε ηλικία 75 ετών, επιβιβάζεται και πάλι στο «Βουκένταυρο» με προορισμό αρχικά το Ναύπλιο και μετά το Τολό. Ο Μοροζίνι έπασχε από χρόνια λιθίαση, δηλαδή πέτρες σε διάφορα ζωτικά όργανά του.

Κέρκυρα, Σαν Τζάκομο. Γλυπτική σύνθεση  με τη παράσταση θριάμβου του Μοροζίνι
Το γλυπτό στήθηκε κρυφά μια νύχτα του 1691 ως πρόκληση των Βενετών για τη Λατινική Εκκλησία. Η Βενετία θέλησε με αυτή τη κίνηση να ενοχλήσει τους Λατίνους και να δικαιώσει τον Δόγη της για την πιστή ακολουθία της πολιτικής της πατρίδας του.

  Ενώ βρισκόταν στο λιμάνι της Καρύστου, η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε. Αμέσως απέπλευσε για το Ναύπλιο εσπευσμένα. Στις 27 Δεκεμβρίου 1693, σε ηλικία 75 ετών, ο Φραντσέσκο Μοροζίνι πέθανε και ταριχεύτηκε. Το πτώμα του μεταφέρθηκε στη Βενετία και τοποθετήθηκε σε κρύπτη του ναού Αγίου Στεφάνου των Αυγουστίνων στις 16 Ιανουαρίου 1694. 

 O δόγης αγαπούσε τη γάτα του, Νίνι, τόσο πολύ που την ταρίχευσε με ένα ποντίκι ανάμεσα στα πόδια της όταν πέθανε. Το ταριχευμένο σώμα της γάτας του Μοροζίνι φυλασσόταν στο παλάτι του στον Άγιο Στέφανο. Τον 19ο αιώνα, το περιεχόμενο και οι διακοσμήσεις του παλατιού τέθηκαν προς πώληση, αλλά ευτυχώς ο Δήμος της Βενετίας παρενέβη για να αγοράσει τα πολύτιμα αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένου του σώματος της γάτας και του βιβλίου-όπλου.

Φόρεμα Francesco Morosini. Φωτογραφία του Federico Roiter με την ευγενική προσφορά του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βενετίας. Φωτογραφία ιδιοκτησία του Πολιτιστικού Συλλόγου Aretè.

Πηγές

vintag.es

H μηχανή του χρόνου

venetian cat, the Venice blog

artflakes.com

Μetropolitano.it

Corfuhistory.eu

Δεν ήταν αυτοκτονία, τελικά, ο θάνατος του διάσημου ζωγράφου Ernst Ludwig Kirchner

 

Ernst Ludwig Kirchner, Η κοιλάδα Sertig το φθινόπωρο, 1925-26 © Kirchner Museum Davos

Ο Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, ο Γερμανός ζωγράφος, ένας από τους σημαντικότερους εξπρεσιονιστές των αρχών του εικοστού αιώνα, που την περίοδο του Εθνικοσοσιαλισμού οι ναζί χαρακτήρισαν τα έργα του «εκφυλισμένη τέχνη», δεν αυτοκτόνησε, λένε σήμερα οι ειδικοί.

Αν και η ζωή του είχε εκτροχιαστεί τα τελευταία χρόνια, ο καλλιτέχνης δεν θα μπορούσε να αυτοπυροβοληθεί με το όπλο που τον σκότωσε το 1938 και υποστηρίζουν ότι είναι σχεδόν αδύνατον να πυροβόλησε ο ίδιος με το όπλο του δύο φορές.

«Αυτοκτονία χωρίς αμφιβολία» ήταν η ετυμηγορία της ελβετικής ιατρικής έκθεσης της 16ης Ιουνίου 1938, για τον θάνατο του Ερνστ Κίρχνερ από δύο πυροβολισμούς στο στήθος. Το όπλο, τύπου Μπράουνινγκ, είναι εξοπλισμένο με μια συσκευή ασφαλείας που σημαίνει ότι μπορεί να πυροδοτηθεί μόνο με ένα χέρι με μεγάλη δύναμη.

Δεδομένης της ανάκρουσης του όπλου από τον πρώτο πυροβολισμό και του τραυματισμού που θα είχε προκαλέσει η σφαίρα, είναι απίθανο ο Κίρχνερ να μπορούσε να πυροβολήσει για δεύτερη φορά, λέει ο Αντρέας Χαρτλ, ειδικός στα πυροβόλα όπλα. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι είναι συνηθισμένο για τους ανθρώπους που αυτοκτονούν να αυτοπυροβολούνται στο κεφάλι γιατί θα έπρεπε να κρατούν το όπλο πολύ περίεργα για να στοχεύσουν στο στήθος τους.

Ernst Ludwig Kirchner, Ο Κόκκινος Πύργος στο Halle, 1915, Museum Folkwang

Ο Χαρτλ λέει επίσης ότι σε τόσο κοντινή απόσταση, η απελευθέρωση αερίου θα είχε κάψει δέρμα και ρούχα. Αλλά η ιατρική έκθεση -η οποία περιέχει και άλλες αντιφάσεις- περιέγραφε μόνο δύο μικρές τρύπες μεταξύ των πλευρών του ζωγράφου. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος τον πυροβόλησε από απόσταση, λέει ο Χαρτλ. Η ιατρική έκθεση ανέφερε επίσης ότι δύο μάρτυρες άκουσαν έναν πυροβολισμό (όχι δύο) και είδαν τον Κίρχνερ να πέφτει στο έδαφος, ενώ κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η «εσωτερική αναστάτωση του Κίρχνερ τον έφερε σε απόγνωση».

Γεννημένος το 1880 στο Ασάφενμπουργκ της Γερμανίας, ο Κίρχνερ σπούδασε αρχιτεκτονική στη Δρέσδη, αλλά αποφάσισε να αφιερωθεί στη ζωγραφική. Συμμετείχε ως εθελοντής στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά σύντομα κατέρρευσε και απολύθηκε από τον στρατό. Την περίοδο του πολέμου ζωγράφιζε πορτρέτα και λουόμενες γυναίκες.

Ο εθισμός του στα ναρκωτικά έγινε χειρότερος και τον Μάιο του 1938 ξαναχτυπήθηκε από κατάθλιψη. Ένας φίλος ανέφερε ότι είχε καταστρέψει γλυπτά και σχέδια και χρησιμοποίησε μερικούς από τους καλύτερους πίνακές του για να κάνει εξάσκηση στον στόχο.

Στις 7 Ιουνίου του 1905 ίδρυσε με τους Χέκελ, Μπλάιλ και Σμιντ Ρότλουφ την ομάδα Die Brucke (Η Γέφυρα). Σύμφωνα με τον Κίρχνερ, το όνομα υποδήλωνε μια «γέφυρα προς το μέλλον», παραπέμποντας στο έργο του Νίτσε. Όταν έκαναν την εμφάνισή τους στη Δρέσδη το φθινόπωρο του 1906, οι κριτικοί και το κοινό τους αντιμετώπισαν εχθρικά. Οι νέοι καλλιτέχνες δεν πτοήθηκαν και τα επόμενα χρόνια οργάνωσαν πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.

Το 1911 ο Κίρχνερ πήγε στο Βερολίνο και ήρθε σε επαφή με τα μέλη της ομάδας «Μπλε Καβαλάρης». Εντυπωσιάστηκε από τον βερολινέζικο τρόπο ζωής, που ήταν πολύ διαφορετικός από αυτόν που είχε συνηθίσει. Στους πίνακες που φιλοτεχνήθηκαν στο Βερολίνο τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου φαίνεται ο θαυμασμός του για τον τρόπο ζωής και τον φανταχτερό κόσμο, που όμως έκρυβε την υποκρισία, την προσποίηση και μια βαθιά ηθική κατάπτωση την οποία ο Κίρχνερ παρουσίασε στα έργα του.

Ernst Ludwig Kirchner

Ο Κίρχνερ κατέφυγε στο ορεινό θέρετρο του Νταβός το 1917 για να ξεφύγει από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετανάστευσε εκεί το 1918 για να κάνει μια νέα αρχή. Είχε φτάσει άρρωστος και αδυνατισμένος και εξαρτημένος από ναρκωτικά και αλκοόλ.

Μέχρι το 1932, είχε καταφύγει και πάλι σε φάρμακα - αυτή τη φορά στο Eudokal, ένα παράγωγο μορφίνης που είχε συνταγογραφήσει ο γιατρός του. Η άνοδος των ναζί στην πατρίδα του πιθανότατα συνέβαλε στην κατάθλιψη και τις διαταραχές του ύπνου που τον ταλαιπωρούσαν: 32 από τα έργα του εμφανίστηκαν στην έκθεση Degenerate Art του 1937, με τα οποία οι ναζί προσπάθησαν να γελοιοποιήσουν και να υποτιμήσουν τους σύγχρονους καλλιτέχνες. Επίσης, απομακρύνθηκε από την ακαδημία καλλιτεχνών του Βερολίνου. Από το 1935 ήδη, το έργο του κρίθηκε ως «εκφυλισμένο» από το ναζιστικό καθεστώς και το 1937 περισσότερα από 600 έργα του είτε πωλήθηκαν είτε καταστράφηκαν.

Ο εθισμός του στα ναρκωτικά έγινε χειρότερος και τον Μάιο του 1938 ξαναχτυπήθηκε από κατάθλιψη. Ένας φίλος ανέφερε ότι είχε καταστρέψει γλυπτά και σχέδια και χρησιμοποίησε μερικούς από τους καλύτερους πίνακές του για να κάνει εξάσκηση στον στόχο.

Στις 12 Ιουνίου, απέσυρε την πρόταση γάμου του στην Έρνα Σίλινγκ, η οποία είχε μετακομίσει από το Βερολίνο στο Νταβός για να ζήσει μαζί του. Παρά την κατάθλιψη, η κατάστασή του δεν ήταν αυτοκτονική. Πιθανώς θα μείνει για πάντα μυστήριο η ταυτότητα του δολοφόνου του. 

Η ζωγραφική του Κίρχνερ ξεχωρίζει για τα εκτυφλωτικά της χρώματα. Υπέγραφε πίνακες με το ψευδώνυμο Louis de Marsalle. Ο Κίρχνερ άλλοτε ζωγράφιζε με χρώμα, άλλοτε έκανε σκίτσα, άλλοτε πειραματιζόταν με τη γλυπτική. Ήταν ανοιχτός σε νέα ρεύματα.

Τα έργα του, στα οποία προσπαθούσε να αποτυπώσει την αυθόρμητη, απροσδιόριστη ελευθερία των σωμάτων, ξεχωρίζουν για την πλαστικότητα των γραμμών αλλά και τις επιρροές από την Αρτ Νουβό. Κατέφυγε στην αναζήτηση αισθητικών προτύπων στον ρομαντισμό του 19ου αιώνα. Το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα πρωτότυπο και σίγουρα κάτι εντελώς νέο. Ο παλιός ρομαντισμός «παντρεύτηκε» με τον εξπρεσιονισμό και τις νέες εικαστικές φόρμες.

Πηγές

Lifo.gr

Κρυμμένη αυτοπροσωγραφία ενός Φλαμανδού ζωγράφου

   

 Ένας πίνακας νεκρής φύσης του 17ου αιώνα που αποτελεί μέρος της Βασιλικής Συλλογής έκρυβε μια μεγάλη έκπληξη για τους υπεύθυνους της Πινακοθήκης της Βασίλισσας στα Ανάκτορα του Μπάκινγχαμ.

 Εκ πρώτης όψεως επρόκειτο για άλλον ένα χαρακτηριστικό πίνακα Φλαμανδού ζωγράφου που απεικονίζει ένα σύνολο αντικειμένων και ανήκει στην κατηγορία των Vanitas. Πρόκειται για συμβολικά έργα των οποίων ο σκοπός ήταν να υπενθυμίζουν την ύπαρξη ζωής, την ματαιότητα των απολαύσεων και τη βεβαιότητα του θανάτου. Παρείχαν επίσης στους ζωγράφους του 16ου και του 17ου αώνα μια πρώτης τάξεως ηθική δικαιολογία για να ζωγραφίζουν ελκυστικά και πολύτελή αντικείμενα. 

 Ωστόσο κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης του πίνακα A Vanitas, του Pieter Gerritsz. van Roestraten, αποκαλύφθηκε ένα νέο, εντυπωσιακό και μέχρι σήμερα κρυφό στοιχείο: την αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη. 

  Κατά τις εργασίες αφαίρεσης του βερνικιού οι συντηρητές αποκάλυψαν την μεγέθους 3 εκατοστών εικόνα του ζωγράφου μπροστά στο καβαλέτο του, που έχει ενσωματωθεί στον πίνακα ως αντανάκλαση στην γυάλινη σφαίρα.

 Οι εργασίες συντήρησης πραγματοποιούνταν ώστε να προετοιμαστούν τα έργα για την πρώτη έκθεση πορτραίτων καλλιτεχνών που ανήκουν στην Βασιλική Συλλογή.  

 Οι πίνακες Vanitas αποτελούσαν αγαπημένο θέμα των Φλαμανδών ζωγράφων του 17ου αιώνα που χρησιμοποιούσαν τις νεκρές φύσεις για να υπογραμμίσουν την ματαιότητα των φευγαλέων γήινων απολαύσεων. Ο συγκεκριμένος απεικονίζει διάφορα αντικείμενα πάνω σε ένα έπιπλο: τα νομίσματα και το ασημένιο ρολόι τσέπης πάνω σε μεταξωτή κορδέλα υποδεικνύουν την επιθυμία για υλικά αποκτήματα, η γυάλινη σφαίρα που κρέμεται συμβολίζει την ευθραυστότητα της ζωής ενώ το ανθρώπινο κρανίο δηλώνει με σαφήνεια το αναπόφευκτο τέλος όλων. Ένα βιβλίο στηρίζεται σε αναλόγιο και είναι ανοιγμένο σε μια σελίδα που είναι τυπωμένη μια εικόνα του φιλοσόφου Δημόκριτου ο οποίος γελάει, ενώ από κάτω υπάρχει η επιγραφή  "Όλοι είναι άρρωστοι εκ γενετής / η ματαιότητα καταστρέφει τον κόσμο." 

  Κατά τις εργασίες αφαίρεσης του βερνικιού οι συντηρητές αποκάλυψαν την μεγέθους 3 εκατοστών εικόνα του ζωγράφου μπροστά στο καβαλέτο του, που έχει ενσωματωθεί στον πίνακα ως αντανάκλαση στην γυάλινα σφαίρα. Ο Roestraten διακρίνεται στο στούντιο του, να κοιτάζει απευθείας τον θεατή και προς το κρανίο και το ασημένιο δοχείο που βρίσκεται στο προσκήνιο του πίνακα.

Ο Roestraten υπήρξε μαθητής του σπουδαίου ζωγράφου Frans Hals, παντρεύτηκε μάλιστα σε πρώτο γάμο την κόρη του δασκάλου του Adriaentje. Αρχικά έζησε με την σύζυγο του στο Άμστερνταμ αλλά σύντομα μετακόμισε στο Λονδίνο όπου και εδραιώθηκε ως ζωγράφος νεκρών φύσεων. Κατά τη Μεγάλη Πυρκαγιά του 1666 λέγεται πως τραυμάτισε σοβαρα το πόδι του. Έγινε κυρίως γνωστός για την δεξιοτεχνία του στην αναπαράσταση πολυτελών αντικειμένων και αγαπούσε να παίζει με όσους έβλεπαν τους πίνακες του, κρύβοντας στοιχεία στα έργα του. Ως τα τώρα τουλάχιστον εννέα αυτοπροσωπογραφίες του κρυμμένες ως αντανακλάσεις έχουν ανακαλυφθεί στις νεκρές φύσεις του.

 

Πηγές

Lifo.gr 

Ανακαλύφθηκαν τα πρώτα αποτυπώματα του Ρέμπραντ.

 

  Δακτυλικά αποτυπώματα, που πιστεύεται πως ανήκουν στον Ρέμπραντ, ανακαλύφθηκαν σε έναν μικρό πίνακα ηλικίας σχεδόν 400 ετών.

  Το έργο ονομάζεται «Σπουδή κεφαλής άντρα», έχει ύψος μόλις 25 εκατοστά και τιμή του αναμένεται να ξεπεράσει τα 6,7 εκατομμύρια δολάρια όταν θα δημοπρατηθεί τον επόμενο μήνα στο Λονδίνο. 

   Κάτω από τις αυθεντικές στρώσεις χρώματος, στην χαμηλότερη γωνία του «ισχυρού και δυναμικού» πορτρέτου του 17ου αιώνα, ειδικοί ανακάλυψαν αυτό που πιστεύουν ότι είναι τα δακτυλικά αποτυπώματα του σημαντικού Ολλανδού καλλιτέχνη. 

   Δεν έχουν ανακαλυφθεί ποτέ ξανά αποτυπώματα του «μεγάλου δασκάλου της δυτικής καλλιτεχνικής παράδοσης». 

Τα δύο δακτυλικά αποτυπώματα είχαν κρυφτεί κάτω από υπερβολικά βαμμένα και σκοτεινά στρώματα βερνικιού. Photo Sotheby's

  Παρότι είναι αδύνατο να εξακριβωθεί πως τα αποτυπώματα ανήκουν στον Ρέμπραντ, ο οποίος είναι διάσημος για τα πορτρέτα του και τη χρήση του φωτός και σκιάς, οι ειδικοί πιστεύουν πως πρόκειται «για τα μόνα γνωστά δακτυλικά αποτυπώματα του Ολλανδού δασκάλου».

   Τα αποτυπώματα ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια τεχνικού ελέγχου εξέτασης και αποκατάστασης, που συμπεριλάμβανε αναλύσεις χρωστικών και υπέρυθρη απεικόνιση, λίγο πριν το έργο εκτεθεί στις ΗΠΑ και τον Λούβρο, την περίοδο 2011 - 12. 

  Ο Τζωρτζ Γκόρντον, επικεφαλής του τμήματος «Old Master Paintings» του οίκου Sotheby's που θα δημοπρατήσει το έργο την επόμενη εβδομάδα, έκανε λόγο για μια «εξαιρετική ανακάλυψη». 

   «Συχνά βρίσκεις αποτυπώματα στο ζωγραφικό βερνίκι, αλλά δεν είναι κάτι ενδιαφέρον. Αυτό βρίσκεται στην αυθεντική μπογιά. Το γεγονός δείχνει πως ο Ρέμπραντ ήταν χαρούμενος με τον πίνακα πριν στεγνώσει ακόμα. Τον ζωγράφισε πολύ γρήγορα.»

   Όταν ρωτήθηκε πώς γίνεται οι ειδικοί να είναι σίγουροι πως τα αποτυπώματα ανήκουν στον Ρέμπραντ, απάντησε: «Δεν μπορούμε να είμαστε 100% σίγουροι. Αλλά είναι σίγουρο πως άνηκαν σε κάποιον που άγγιξε τον πίνακα μόλις τελείωσε.»

 «Παρότι απ' όσα γνωρίζουμε δεν υπάρχουν αλλά αποτυπώματα του Ρέμπραντ για να κάνουμε σύγκριση ώστε να επιβεβαιώσουν το συμπέρασμα, η ανακάλυψη των σημαδιών στις αυθεντικές στρώσεις του πίνακα ... καθιστούν τη σύνδεσή τους με τον καλλιτέχνη ιδιαίτερα αξιόπιστη.»

   Δήλωσε πως το πορτρέτο, που χρονολογείται περίπου το 1655, έχει «πνευματικό και συναισθηματικό αντίκτυπο». «Ξέρουμε πως δούλεψε πραγματικά γρήγορα και μπορείτε να το δείτε και να το νιώσετε σε αυτόν τον πίνακα.»

  Παράλληλα ο Τζωρτζ Γκόρντον μίλησε για τα χοντρά στρώματα μπογιάς που χρησιμοποιούσε ο Ρέμπραντ και εκτίμησε πως το έργο έχει συντηρηθεί άριστα. 

  «Υποπτεύομαι πως οι άνθρωποι τώρα θα ψάξουν για αποτυπώματα και σε άλλα έργα», πρόσθεσε. 

  Ο Μικέλ φαν ντε Λαρ, συντηρητής στο Άμστερνταμ που βοήθησε στην καθοδήγηση της έρευνας είπε πως το έργο ολοκληρώθηκε σε ένα ποζάρισμα. 

   «Η ανακάλυψη των αποτυπωμάτων είναι ένα επιπλέον κριτήριο για την ταχύτητα με την οποία το έργο πιθανότατα να ολοκληρώθηκε και μας παρέχει με νέα στοιχεία για τη σύνθετη αλλά ταχεία τεχνική ζωγραφικής του Ρέμπραντ.»

  Το έργο απεικονίζει το μοντέλο του ζωγράφου ως τον Ιησού, με τα χέρια του σε στάση προσευχής και έχει επαινεθεί για την ικανότητα του Ρέμπραντ να αποδίδει ανθρώπινα συναισθήματα. Περιγράφεται από τον οίκο δημοπρασιών ως "συγκινητική απεικόνιση του Χριστού", κρεμόταν στο σπίτι του Ρέμπραντ στο Άμστερνταμ. 

Πηγές

Lifo

Cnn

Ανακαλύφθηκε πίνακας του Ρέμπραντ

 

O πίνακας «Αφήστε τα παιδιά να έρθουν κοντά μου» επιβεβαιώθηκε πως ανήκει στον Ρέμπραντ

  O έμπορος έργων τέχνης Γιαν Σιξ ανακάλυψε πως ένα πίνακας που αποδίδονταν ως έργο κάποιου «Ολλανδικού Εργαστηρίου» είναι στην πραγματικότητα έργο του Ρέμπραντ. 

   Ο Σιξ εντόπισε τον πίνακα με τίτλο «Αφήστε τα παιδιά να έρθουν κοντά μου» σε οίκο δημοπρασιών της Γερμανίας το 2014. Πριν την δημοπρασία η εκτίμηση για την αξία του πίνακα ήταν 15.000-20.000 ευρώ. Τελικά ο Σιξ και ένας επενδυτής αγόρασαν τον πίνακα προς 1,5 εκατ. ευρώ. 

  Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που ο Σιξ έρχεται στη δημοσιότητα σε σχέση με έργα του Ρέμπραντ. Το 2016 είχε αγοράσει τον ανυπόγραφο πίνακα του 17ου αιώνα «Πορτρέτο νέου άνδρα» από τον οίκο Christie's για 137.000 στερλίνες. Τον περασμένο Μάιο ο μελετητής του Ρέμπραντ Ερνστ Βαν Ντε Βέτερινγκ ανακοίνωσε πως ο συγκεκριμένος πίνακας είναι έργο του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου.

Το «πορτρέτο νέου άντρα» αγοράστηκε από τον Ολλανδό έμπορο το 2016 από τον οίκο Christies's

   Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που ο Σιξ έρχεται στη δημοσιότητα σε σχέση με έργα του Ρέμπραντ. Το 2016 είχε αγοράσει τον ανυπόγραφο πίνακα του 17ου αιώνα «Πορτρέτο νέου άνδρα» από τον οίκο Christie's για 137.000 στερλίνες. Τον περασμένο Μάιο ο μελετητής του Ρέμπραντ Ερνστ Βαν Ντε Βέτερινγκ ανακοίνωσε πως ο συγκεκριμένος πίνακας είναι έργο του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου.

  Το «πορτρέτο νέου άντρα» αγοράστηκε από τον Ολλανδό έμπορο το 2016 από τον οίκο Christies's

  Ο Σιξ λέει πως κατάλαβε πως ο πιο πρόσφατα αγορασμένος πίνακας είναι έργο του Ρέμπραντ, όταν εντόπισε ένα πρόσωπο στο πίσω μέρος του πίνακα, που έμοιαζε με τον ζωγράφο σε νεαρή ηλικία. «Κοιτώντας μια μεγαλύτερη εικόνα του πίνακα στον κατάλογο της δημοπρασίας στο Διαδίκτυο διαπίστωσα πως ο νεαρός στο πίσω μέρος του πίνακα είναι ολόιδιος ο Ρέμπραντ σε νεαρή ηλικία. Ο Ρέμπραντ δεν ήταν διάσημος τότε, άρα ο μόνος που θα έβαζε τον Ρέμπραντ σε ένα πίνακα, θα ήταν ο ίδιος ο καλλιτέχνης» λέει ο Σιξ που επισημαίνει πως αυτό ήταν κάτι που ο Ρέμπραντ συνήθιζε να κάνει σε πολλούς πίνακες.

  Οι ειδικοί μελετητές του έργου του Ρέμπραντ Ερνστ Βαν Ντε Βετερινγκ και Μπομπ Βαν Ντε Μπουγκερτ συμφώνησαν με τον έμπορο τέχνης, ενώ τους ισχυρισμούς του επιβεβαίωσε και η ακτινολογική έρευνα. 

 Μάλιστα η τεχνολογική ανάλυση αποκάλυψε πως ο πίνακας έχει ουσιαστικά ξαναζωγραφιστεί από πάνω με αδεξιότητα και πάνω από 4 χρόνια μετά την αγορά του οι ειδικοί προσπαθούν ακόμα να τον αποκαταστήσουν. 

Πηγές

 

  news.artnet.com

Το Αρχοντικό του Μαρκέτου Πετρετίν

 

Η εκκλησία και το μικρό καμπαναριό που σώζεται εώς σήμερα. Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

   Πετριτής - Εγρίπος είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού. Η ονομασία της περιοχής οφείλεται στο επώνυμο της οικογένειας του άρχοντα Μαρκέτου Πετρετίν, ή Πετριτίνου, που βρισκόταν από το 1323 στη περιοχή ο οποίος είχε παντρευτεί την μοναχοκόρη του Στυλιανού Χαλικιόπουλου, Μαρία. Πιο πριν η βαρονία άνηκε στον πρόγονο του Βικέντιο Τράνι.

 Πετρετή ή πετριτή έιναι και ονομασία γερακιού, ονομασία που προσδιόριζε παλαιότερα τον εκπαιδευτή ή κάτοχο του γερακιού. Στην περιοχή είχε διατηρηθεί μεσαιωνικός πύργος της οικογένειας Γ. Παλατιανού, Σ. Βούλγαρη και Ο. Βούλγαρη στους οποίους έφθασε με το πέρασμα των χρόνων από τον τιμαριούχο Πετριτή, καθώς και η κάτοψη λουτρών από κεραμότουβλο, από τη ρωμαική περίοδο.

O πύργος πρίν τη κατεδάφηση του. Φωτογραφία από Villagepetriti.gr σε άρθρο της Κατερίνας Γεωργοπάλη 

   Το οίκημα πουλήθηκε κατά το έτος 2009  -με την υπόσχεση και βεβαίωση ότι ο πύργος θα διατηρηθεί - στον κύριο Α. Μπέλλο, ο οποίος βέβαια απεβίωσε, και ως ιδιοκτήτες πλέον  φέρονταν οι απόγονοι του. 

Ο πύργος του Πετριτή το 2011. ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ από εφημερίδα Ενημέρωση

   Μια υπόσχεση η οποία δεν κρατήθηκε καθώς το 2017 η Αρχαιολογία δέχθηκε καταγγελίες από κατοίκους του χωριού, και εξέδωσε άμεσα σήμα διακοπής εργασιών αλλά ο ιδιώτης συνέχισε. Σύμφωνα με την προϊστάμενη της Εφορείας Βυζαντινών αρχαιοτήτων Τένια Ρηγάκη, για το κτήριο αυτό η πολεοδομία ήταν στη διαδικασία να κανει έκθεση επικινδύνου αλλά δεν είχε ολοκληρωθεί και δεν είχε εκδοθεί καμία άδεια για την κατεδάφιση του ως ετοιμόρροπου, είτε ολόκληρου του κτηρίου είτε τμήματος αυτού. Δυστυχώς πρόκειται για ήττα, δεν το προλάβαμε, κατέληξε η κα Ρηγάκου.(Απόσπασμα από άρθρο στην ΕΡΤ)

Φωτογραφία από https://www.ertnews.gr/perifereiakoi-stathmoi/kerkira/kerkyra-ston-isangelea-gia-tin-katedafisi-tou-archontikou-palatianou/

 Δυστυχώς η κατάσταση του χώρου σήμερα έχει επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο καθώς η εκκλησία της Παναγίας Βλαχέραινας που υπάρχει στον ίδιο χώρο δείχνει ίχνη παραμέλησης.

Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

   Σύμφωνα με άρθρο της Κατερίνας Γεωργοπάλη στο Village Petriti ο θρύλος λέει πως το εικόνισμα της Παναγίας, βρέθηκε στο μικρό νησί που υπάρχει στον όρμο του Πετρετή ,όπως πράγματι καταδεικνύεται από κάποια αρχιτεκτονικά ευρήματα. Μεταφέρθηκε αργότερα στο αρχοντικό, όπου χτίστηκε η εκκλησία το 15ο αι. περίπου. Στο καμπαναριό της αναγράφεται το 1323. Πιθανότατα η συγκεκριμένη ημερομηνία αναφέρεται στο έτος ανέγερσης του αρχοντικού.

Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

Φωτογραφία Έλενα Παπάζη

Πηγές 

Αρχοντικές αγροικίες, Καραμούτσος

Κέρκυρα απ όπου χαράζει ως όπου βυθά, Γεράσιμος Δημουλάς

Εφημερίδα ενημέρωση

Village Petriti

ertnews.gr

Έργο του Βαν Γκογκ θα εμφανιστεί δημόσια για πρώτη φορά από τότε που δημιουργήθηκε.

Φωτογραφία: WestImage - Art Digital Studio/Sotheby’s. Πηγή: The Guardian

  Το έργο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ «Scène de rue à Montmartre», είναι μια βουτιά στον χρόνο και σε μια συναρπαστική, ξεχωριστή ατμόσφαιρα και μέρη που δεν υπάρχουν πια.

   Ένα σημαντικό έργο του Βίνσεντ βαν Γκογκ, το οποίο ανήκει στην ιδιωτική συλλογή της ίδιας οικογένειας από τη Γαλλία για περισσότερο από έναν αιώνα, πρόκειται να εμφανιστεί δημόσια για πρώτη φορά από τότε που ζωγραφίστηκε, την άνοιξη του 1887, έναν χρόνο πριν ο Ολλανδός ζωγράφος φύγει από το Παρίσι για την Αρλ.

   Το έργο Scène de rue à Montmartre (Impasse des Deux Frères et le Moulin à Poivre) είναι μέρος μιας πολύ σπάνιας σειράς που απεικονίζει το περίφημο Moulin de la Galette, στην κορυφή του λόφου της Μονμάρτρης με θέα το Παρίσι.

   Ο Βαν Γκογκ την άνοιξη του 1886 επισκέφθηκε το Παρίσι και εκεί έζησε με τον αδελφό του –επιτυχημένο έμπορο τέχνης–, στην περιοχή της Μονμάρτρης, που ήταν το καλλιτεχνικό κέντρο του Παρισιού στα τέλη του 19ου αιώνα.

  Κατά την παραμονή του εκεί ήρθε σε επαφή με τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους Εντγκάρ Ντεγκά, Καμίλ Πισαρό, Πολ Γκογκέν και Τουλούζ Λοτρέκ, που τον επηρέασαν σημαντικά, ειδικά στη χρήση του χρώματος. Εκεί ξεκίνησε να αναπτύσσει και το δικό του προσωπικό ύφος και να εφαρμόζει τις δικές του τεχνικές.

 Οι μελετητές θεωρούν το έργο σημαντικό γιατί αντικατοπτρίζει τη μετάβαση του Βαν Γκογκ σε μια νέα περίοδο, κατά την οποία εγκαταλείπει τα σκοτεινά έργα.

  Το συγκεκριμένο έργο αποκτήθηκε από έναν Γάλλο συλλέκτη το 1920, έχει παραμείνει στην ίδια οικογένεια από τότε και δεν έχει εμφανιστεί ποτέ στο κοινό, παρά το γεγονός ότι αναφέρεται σε επτά καταλόγους έργων του ζωγράφου.

   Οι Σόθμπις και ο γαλλικός οίκος δημοπρασιών Μιραμπό Μερσιέ, που πωλούν το έργο στη βραδιά Ιμπρεσιονιστών και Μοντέρνας Τέχνης στις 25 Μαρτίου στο Παρίσι, αναφέρουν ότι «πολύ λίγοι πίνακες του Βαν Γκογκ από την εποχή της Μονμάρτρης παραμένουν σε ιδιωτικά χέρια, οι περισσότεροι από αυτούς βρίσκονται στα πιο διάσημα μουσεία του κόσμου. Η παρουσίαση στην αγορά ενός πίνακα από αυτήν την εμβληματική σειρά θα είναι αναμφίβολα ένα σημαντικό γεγονός για τους συλλέκτες του Βαν Γκογκ και γενικά για την αγορά τέχνης».

   Οι μελετητές θεωρούν το έργο σημαντικό γιατί, επιπλέον, αντικατοπτρίζει την μετάβαση του Βαν Γκογκ σε μια νέα περίοδο κατά την οποία εγκαταλείπει τα σκοτεινά έργα. Είναι ακριβώς η στιγμή που το χρώμα εμφανίστηκε για πρώτη φορά, σε όλη του τη λάμψη, στο έργο του. Η σκηνή του δρόμου στη Μονμάρτρη είναι μια αξιοσημείωτη μαρτυρία για μια κρίσιμη εποχή στο έργο ενός από τους μεγαλύτερους δασκάλους της σύγχρονης τέχνης.

   Στο έργο, ο Βαν Γκογκ επιλέγει να απεικονίσει ένα από τα πιο διάσημα μέρη του Butte Montmartre: το Pepper Mill, γνωστό επίσης ως «Moulin Debray», που βρίσκεται μέσα στους χώρους του Moulin de la Galette.

   Η Μονμάρτρη, γνωστή τότε ως La Butte, μεταμορφώθηκε γρήγορα από το αγροτικό χωριό που ήταν σε μια συνοικία διασκέδασης, ενώ το μέρος που ζωγράφισε ο Βαν Γκογκ καταστράφηκε κατά την κατασκευή της Λεωφόρου Junot το 1911.

  Ο μύλος απεικονίζεται εδώ από το Impasse des Deux Frères (Το αδιέξοδο των δυο αδερφιών), με την είσοδο στον περίβολο του Moulin de la Galette να περιβάλλεται από διακοσμητικά φανάρια και ένα καρουσέλ ορατό αριστερά, πίσω από τον ξύλινο φράχτη.

 Η περιοχή των μύλων που είχαν σταματήσει να λειτουργούν είχε γίνει τόπος αναψυχής των Παριζιάνων που έφταναν σε εκείνο το εξοχικό μέρος για να πιουν και να χορέψουν και μια επισήμανση για το πως απεικόνισαν το μέρος οι διάσημοι κάτοικοί του. Είναι το ίδιο μέρος που μέχρι σήμερα θα παραμείνει μυθικό και θα εμπνεύσει πολλές γενιές καλλιτεχνών.

Πηγές 

Τhe Guardian

Έργα τέχνης δείχνουν πόσο αλλάζουν τα φρούτα με το πέρασμα των αιώνων.

  Φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, δημητριακά. Δυο επιστήμονες με τη βοήθεια έργων τέχνης επιχειρούν να καταδείξουν πώς άλλαξαν τα τρόφιμα στο πέρασμα των αιώνων. Ο Πικάσο πάντως είναι ακατάλληλος.

  Πολλοί καρποί στον πίνακα του Φλαμανδού ζωγράφου Φρανς Σνάιντερ (1579-1657) «Ο πάγκος με τα φρούτα» μας είναι γνώριμοι. Ωστόσο το καρπούζι με το λευκό εσωτερικό προκαλεί απορίες.

  Εδώ και αιώνες όμως, οι καλλιτέχνες αποτύπωναν στον καμβά τους τρόφιμα. Για παράδειγμα ο πίνακας του Σνάιντερ «Ο πάγκος με τα φρούτα» είναι γεμάτος με μήλα, σταφύλια, ροδάκινα, αγγινάρες και το περίεργο λευκό καρπούζι. Το έργο βρίσκεται στο περίφημο μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη και προσέλκυσε την προσοχή δυο επιστημόνων.

  «Έτσι πρέπει να ήταν τότε τα καρπούζια» υποθέτει ο ιστορικός τέχνης Ντάβιντ Φεργκάουφεν κοιτάζοντας τον πίνακα. Ο Ίβε ντε Σμετ, καθηγητής μοριακής βιολογίας, αντιδρά μάλλον σκεπτικά σε αυτή την εικασία και αντιτείνει πως ο ζωγράφος μπορεί και να μην ήταν καλός. Αδύνατον ανταπαντά ο ιστορικός τέχνης, ήταν από τους καλύτερους του 17ου αιώνα.

  Οι δυο φίλοι επιστήμονες ήταν πραγματικά περίεργοι. «Ήμασταν σύμφωνοι ότι δεκάδες είδη φρούτων και λαχανικών έχουν να μας πουν ενδιαφέρουσες ιστορίες, τις οποίες δεν γνωρίζουμε με λεπτομέρειες» δηλώνει ο Φεργκάουφεν. Αποφάσισαν να ενώσουν τις δυο φαινομενικά ασύμβατες επιστήμες: τη βιολογία και την ιστορία της τέχνης. Ήθελαν να ερευνήσουν την εξέλιξη των τροφίμων.

  Πολλά από τα τρόφιμα που έχουμε σήμερα στην κουζίνα μας, έμοιαζαν πολύ διαφορετικά. Πολλά είδη ήταν πιο μεγάλα και έδιναν περισσότερους καρπούς. Την άγρια μπανάνα για παράδειγμα με μεγάλους σαν καρύδια σπόρους δεν μπορεί κανείς πια να την βρει στο σουπερμάρκετ.

  Εδώ έρχονται να βοηθήσουν οι καλλιτέχνες και η ιστορία της τέχνης. Πάρα πολλοί ζωγράφοι είχαν αποτυπώσει στον καμβά τους λαχανικά και φρούτα και μάλιστα με λεπτομέρειες. Με τον τρόπο αυτό οι επιστήμονες μπόρεσαν να μάθουν τα χρώματα που είχαν τα καρότα, πώς καλλιεργούνταν οι φράουλες ή ποια ήταν η προέλευση των καρπουζιών. Οι καλλιτέχνες που είναι συνετό να συλλεχθούν πληροφορίες από τα έργα τους πρεπεί να είναι λεπτομερείς και να αγγίζουν σε μεγάλο βαθμό τη πραγματικότητα καθώς δεν μπορείς να εξάγεις ασφαλή συμπεράσματα από έναν καλλιτέχνη που λειτουργεί με αφηρημένη τέχνη αλλά από έναν αποδεδειγμένο νατουραλιστή καλλιτέχνη.

  Ο ρόλος του ιστορικού τέχνης σε αυτό το νέο εγχείρημα είναι, όπως λέει ο Φεργκάουφεν, να καταδείξει ποιος καλλιτέχνης αποδίδει πιστά την πραγματικότητα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ποιος όχι. Οι δυο επιστήμονες ελπίζουν ότι μουσεία και συλλέκτες σε όλο τον κόσμο θα σταθούν αρωγοί ώστε ένα μπορέσουν να συμπληρώσουν την τράπεζα πληροφοριών τους.

 

Copyright Έλενα Παπάζη

Πηγές

Deutsche Welle

Η «Γέφυρα του Bατερλό»: Η ιστορία ενός αριστουργήματος του Μονέ που δημοπρατείται.

 

Claude Monet, Waterloo Bridge, effet de brouillard (1889-1903). Oil on canvas. Christie’s, New York.

   Η διάσημη σειρά των έργων του Μονέ δημιουργήθηκε από το 1899 έως το 1901, όταν ο καλλιτέχνης πραγματοποίησε τρία ταξίδια στο Λονδίνο.

  Το φθινόπωρο του 1899, ο Μονέ επέστρεψε στο Λονδίνο για να ζωγραφίσει «μια σειρά από τις ομίχλες του Λονδίνου» και «μερικά εφέ της ομίχλης στον Τάμεση». Ήδη από τη δεκαετία του 1880 ο Μονέ ξεκίνησε να ζωγραφίζει σειρές πινάκων, όλων βασισμένων σε ένα κοινό θέμα, το οποίο όμως απέδιδε κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο ή με διαφορετική τεχνοτροπία.

  Όταν έφτασε στο Λονδίνο για πρώτη φορά το 1899, στο αποκορύφωμα της καριέρας του, γοητεύτηκε από τις γέφυρες Charing Cross και Waterloo που έβλεπε από το παράθυρό του. Μάλιστα οι επιστήμονες κατάφεραν το 2010 να εντοπίσουν το ακριβές σημείο όπου βρισκόταν ο διάσημος ζωγράφος την ώρα της δημιουργίας του πίνακα Η Γέφυρα του Βατερλό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέλεξαν και συνέδεσαν, αρχεία της κίνησης του ήλιου, χάρτες του Λονδίνου από τη Χαρτογραφική Υπηρεσία του στρατού και ιστορικά μετεωρολογικά δεδομένα, κατάφεραν να εντοπίσουν το σημείο στο μπαλκόνι του πέμπτου ορόφου του ξενοδοχείου «Σαβόι», όπου στάθηκε ο Μονέ για να ζωγραφίσει. 

   Ο Μονέ, σε αντίθεση με άλλους ζωγράφους, αντιλήφθηκε με διαφορετικό χρώμα, με λεπτές αποχρώσεις του μπλε, του λιλά και του ροζ, το υδάτινο τοπίο και τον ουρανό, και κάποτε είπε: «Το Λονδίνο δεν θα ήταν μια όμορφη πόλη. Είναι η ομίχλη που του δίνει το υπέροχο εύρος».

Τον πίνακα αγόρασε το 1904 η Αμερικανίδα ποιήτρια Έιμι Λάουελ. Φωτο: Harvard University

  Ο Μονέ, παρόλο που δεν χρησιμοποίησε ένα τυπικό γκρίζο χρώμα για να απεικονίσει το νέφος του Λονδίνου, αιχμαλώτισε την αντίθεση των φυσικών φαινομένων και την ομίχλη πάνω από τον Τάμεση, με τη βιομηχανική έκρηξη της εποχής, δείγματα της οποίας αποτελούν οι καπνοδόχοι και οι ατμομηχανές.  

  Η διάσημη σειρά των έργων του Μονέ δημιουργήθηκε από το 1899 έως το 1901, όταν ο καλλιτέχνης πραγματοποίησε τρία ταξίδια στο Λονδίνο. Από τις σειρές έργων που φιλοτέχνησε εκείνη την εποχή, η σειρά Waterloo Bridge είναι η μεγαλύτερη. Με τους εκτεταμένους ουρανούς και τις μεγάλες εκτάσεις κυματισμού νερού και αντανακλάσεων φωτός, τα έργα συγκαταλέγονται επίσης στα πιο ορατά και εκφραστικά της σειράς.

  Ο Μονέ, σε αντίθεση με άλλους ζωγράφους, αντιλήφθηκε με διαφορετικό χρώμα, με λεπτές αποχρώσεις του μπλε, του λιλά και του ροζ, το υδάτινο τοπίο και τον ουρανό, και κάποτε είπε: «Το Λονδίνο δεν θα ήταν μια όμορφη πόλη. Είναι η ομίχλη που του δίνει το υπέροχο εύρος». Αυτό ακριβώς το εφέ της ομίχλης (effet de brouillard) του χάρισε μερικά από τα αριστουργήματά του, στο οποίο κατάφερε να συνδυάσει την αρμονία του χρώματος και τα οράματά του για τη σύνθεση.

  Το έργο που βγαίνει σε δημοπρασία ήταν ένα από τα πρώτα που μπήκαν σε αμερικανική συλλογή, αυτή της ποιήτριας Έιμι Λόουελ που κέρδισε το Πούλιτζερ το 1926.

 Με εννέα καμάρες η περίφημη γέφυρα, από τις πιο διάσημες της πόλης, ρίχνει πληθώρα σκιών και αντανακλάσεων στα νερά του Τάμεση.

  Συνδέοντας το κέντρο της πόλης με τα εργοστάσια της νότιας όχθης, η γέφυρα αποτέλεσε διάσημο θέμα για τους καλλιτέχνες από το άνοιγμά της το 1817. Περιγράφεται από τον γλύπτη Αντόνιο Κανόβα ως «η ευγενέστερη γέφυρα στον κόσμο», ενώ ήταν το θέμα σε πίνακες των Τζον Κόνσταμπ και Γουίλιαμ Τέρνερ. Το δίδυμο έργο του Μονέ «Waterloo Bridge, effet de brouillard» στεγάζεται τώρα στο Μουσείο Ερμιτάζ.

  Ο καλλιτέχνης δούλευε ταυτόχρονα σε πολλούς καμβάδες, μετακινούμενος μεταξύ των έργων, καθώς ο καιρός της πόλης άλλαζε συνεχώς, λούζοντας τα θέματά του με διαφορετικό φως. Σε μια επιστολή στη σύζυγό του Αλίς Οσεντέ εξέφρασε την ανησυχία του για την εξαιρετική ευαισθησία του φωτός στο Λονδίνο, που άλλαζε από την ομίχλη και τον καπνό, διαρκούσε μόνο πέντε λεπτά και μπορούσε να τον τρελάνει. 

  Σύμφωνα με τους ειδικούς του οίκου Christie's, «αυτός ο πίνακας επιχειρεί το αδύνατο, την απεικόνιση της ομίχλης που παρασύρεται στον Τάμεση ένα πρωινό και έχει όλα τα χρώματα σε μια μαγική συμφωνία».

  Μετά από τρία ταξίδια στο Λονδίνο, ο Μονέ επέστρεψε στο σπίτι του στο Ζιβερνί για να ολοκληρώσει τους πίνακές του, που τους έβλεπε ως ενιαίο σύνολο 100 έργων, και παρουσίασε 37 από αυτά στη Galerie Durand-Ruel, στο Παρίσι τον Μάιο του 1904.

  Τον πίνακα αγόρασε η Έιμι Λάουελ, μια διακεκριμένη Αμερικανίδα, προστάτιδα των τεχνών στις αρχές του αιώνα, που είχε γοητευθεί από την ευρωπαϊκή ζωγραφική, και απέκτησε το έργο μετά την έκθεση στην Galerie Durand-Ruel, το 1904. Το Λονδίνο ενέπνευσε και τη Λάουελ καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της και μερικά από τα καλύτερά της ποιήματα έχουν ως θέμα τους τον Τάμεση. 

  Σήμερα, οι περισσότεροι από αυτούς τους πίνακες της σειράς του Μονέ στεγάζονται σε μεγάλα μουσεία, από την Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης στην Ουάσινγκτον ως το Μουσείο Τέχνης του Ντένβερ. 

Copyright Έλενα Παπάζη

Ένα μοναδικό σχέδιο ανακαλύφθηκε κάτω από έργο του Ντα Βίντσι.

 

Stand and stare: Leonardo’s The Virgin of the Rocks displayed in an altarpiece setting at the National Gallery in London. Photograph: Tolga Akmen/AFP/Getty Images

    Ένα σχέδιο απίστευτο εντοπίστηκε κάτω από τον γνωστό πίνακα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, την «Παναγία των Βράχων». Όπως μεταδίδουν τα διεθνή μέσα, η εικόνα του σκίτσου, η οποία δεν είναι ολοκληρωμένη, δείχνει τον άγγελο και το Θείο Βρέφος «με σημαντικές διαφορές σε σχέση με την μορφή τους στον ολοκληρωμένο πίνακα.

Hidden ‘Jesus’ found under famous Leonardo da Vinci painting – mysteriously covered up for centuries

  Το για ποιο λόγο ο Ντα Βίντσι εγκατέλειψε την πρώτη του σύνθεση παραμένει μυστήριο», πράγμα που επισημαίνει ο εκπρόσωπος της πινακοθήκης. Οι ειδικοί βρήκαν το σκίτσο καθώς εκτελούσαν έρευνες τεχνικού χαρακτήρα πάνω στον πίνακα. Ο εν λόγω πίνακας πρόκειται να είναι το βασικό έκθεμα μιας έκθεσης για τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Έξι ειδικοί ξεκίνησαν να εξετάζουν τη σύνθεση με πιο σύγχρονες τεχνικές τον περασμένο Ιανουάριο. Το σκίτσο δημιουργήθηκε από υλικό που περιέχει ψευδάργυρο γι’ αυτό και ήταν ευδιάκριτο μέσω φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων Χ, με την τεχνική της υπέρυθρης απεικόνισης.

  Ο επικεφαλής των συντηρητών της πινακοθήκης Λάρι Κιθ λέει πως μπορεί να υπάρξουν και άλλες ανακαλύψεις κατά τη διάρκεια των ερευνών. Σημειώνεται ότι, η ίδια τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε από Αμερικανούς πεζοναύτες για να εξερευνήσουν το κρησφύγετο του Οσάμα Μπιν Λάντεν στο Πακιστάν το 2011. 

Copyright Έλενα Παπάζη

Πηγές

 CNN

Τhe Guardian