Εμφανίστηκε σπάνιο πορτραίτο της «Πάπισσας» του Βελάσκεθ.

 

Από τον Οίκο Sotheby's

  Για περίπου 300 χρόνια, ο πίνακας αυτός θεωρείτο ότι ήταν χαμένος, ή ότι είχε καταστραφεί. Όμως, σήμερα, η προσωπογραφία μίας από τις πιο ενδιαφέρουσες γυναικείες προσωπικότητες στην Ιστορία, επανήλθε στο φως στο Άμστερνταμ, αποκαταστάθηκε και τον επόμενο μήνα θα βγει σε δημοπρασία από τον Οίκο Sotheby's.

  Πρόκειται για τον πίνακα «Το πορτρέτο της Ολυμπίας Μαϊνταλκίνι Παμφίλι» - που φιλοτέχνησε στα μέσα του 17ου αιώνα ο επιφανής Ισπανός ζωγράφος Ντιέγκο Βελάσκεθ - ο οποίος υποβλήθηκε σε εξαντλητικές εξετάσεις για να διαπιστωθεί η αυθεντικότητά του και κατόπιν για να αποκατασταθεί, προτού έλθει η στιγμή που θα παρουσιασθεί στους επίδοξους πλειοδότες του, 18 μήνες μετά την απόκτησή του από τον ολλανδικό Οίκο δημοπρασιών. Με εκτιμώμενη τιμή στα 2-3 εκατ. στερλίνες, τον πίνακα θα διεκδικήσουν μεγάλοι συλλέκτες και διεθνή μουσεία, καθώς όπως τονίζει ο Τζέιμς ΜακΝτόναλντ, ειδικός σε κλασσικούς ζωγράφους του Sotheby's «ο Βελάσκεθ είναι ένας από τους αδιαφιλονίκητους τιτάνες της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ζωγραφικής. Η προσωπογραφία αυτή αναμφίβολα εξερεθίζει το ενδιαφέρον και των ειδικών, αλλά και των θαυμαστών του Βελάσκεθ».

  Επίσης, το μεγάλο ενδιαφέρον για τον πίνακα οφείλεται και στη μυθολογία που τον περιβάλλει, καθώς αναπαριστά μία από τις πιο χειριστικές, φιλάργυρες και με μεγάλη επιρροή γυναίκες του 17ου αιώνα στη Ρώμη. Ο Ολυμπία Μαϊνταλκίνι Παμφίλι ήταν η «σκιώδης δύναμη» πίσω από τον παπικό θρόνο και νύφη, αλλά και - όπως θρυλείται - ερωμένη του Πάπα Ιννοκέντιου του 10ου. Η επονομαζόμενη και «Πάπισσα» (Παπέσσα), η Ντόνα Ολύμπια ήταν διαπρύσια φεμινίστρια, που συγκεφαλαίωνε ισόποσα μέσα στη συμπεριφορά και τον χαρακτήρα της τα χαρακτηριστικά της πόρνης και της καλόγριας. Σύμφωνα με τη συγγραφέα του βιβλίου «Ερωμένη του Βατικανού, η αληθινή ιστορία της Ολυμπίας Μαϊνταλκίνι», ήταν μία «μπαρόκ αστέρας του ροκ»: «Γυναίκες απ' όλη την καθολική επικράτεια έρχονταν στη Ρώμη και κάθονταν έξω από το παλάτι της για να ζητωκραυγάσουν στο πέρασμα της άμαξάς της».

To πορτραίτο της Πάπισσας και του Ιννοκέντιου Χ από τον Βελασκέθ.

  «Δεν μπορούσαν να πιστέψουν πώς μία γυναίκα με τέτοια ταπεινή καταγωγή μπόρεσε να ανέλθει σε τέτοια αξιώματα, διοικώντας τις υποθέσεις του παπικού κράτους και της Καθολικής Εκκλησίας, ενός θεσμού όπου οι γυναίκες -τότε, αλλά και τώρα- αποκλείονται από κάθε βαθμίδα της εξουσίας του», προσθέτει η ίδια. Η Ντόνα Ολύμπια καθόριζε την εξωτερική πολιτική και διόριζε καρδιναλίους. Βασιλείς και εστεμμένες απ' όλη την Ευρώπη της έστελναν δώρα, χρυσό και διαμάντια, για να αποσπάσουν την εύνοιά της. Ο Πάπας Ιννοκέντιος δεν ελάμβανε καμία απόφαση, εάν πρώτα δεν συμβουλευόταν τη νύφη του: «οι κάτοικοι της Ρώμης άπλωναν επιγραφές πάνω από κάθε αναφορά με το όνομα του Πάπα, που έγραφαν Πάπας Ολυμπία 1η. Χαράσσονταν δε μετάλλια με τη μορφή της φέρουσα την παπική τιάρα και καθισμένη στον θρόνο του Αγίου Πέτρου», προσθέτει η Χέρμαν. Ο Ιννοκέντιος Χ έβαλε παπική τιάρα σε ηλικία 72 ετών, εκείνα τα προχωρημένα χρόνια ήταν υπό την απεριόριστη επιρροή της χήρας του αδελφού του, η οποία στη Ρώμη ονομάστηκε papissa για τα μάτια του. 

   Οι άνθρωποι στο παπικό περιβάλλον τη μισούσαν και τη φοβόντουσαν συνάμα. Ένας καρδινάλιος μάλιστα οίκτιρε «την τερατώδη δύναμη μίας γυναίκας μέσα στο Βατικανό». Ένας άλλος σύγχρονός της τόνιζε πως ποτέ άλλοτε ένας Πάπας είχε επιτρέψει «να άγεται και να φέρεται με τόσο απόλυτο τρόπο από μία γυναίκα», ενώ άλλος καρδινάλιος ονείδιζε το γεγονός ότι η διακυβέρνηση της Ρώμης «βρισκόταν στα χέρια μίας πόρνης». Μία πλειάδα από καλλιτέχνες της Ρώμης, ζωγράφοι, μουσικοί, θεατρικοί συγγραφείς, έχαιραν της προστασίας και της βοήθειάς της. Αυτή βρισκόταν πίσω από την παραγγελία για την κατασκευή της Πηγής των Τεσσάρων Ποταμών (Φοντάνα ντέι Κουάτρο Φιούμι), το εκθαμβωτικό συντριβάνι στην Πλατεία Ναβόνα, που σήμερα είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά αξιοθέατα στην Αιώνια Πόλη. 

  Λίγο μετά τον θάνατό της από βουβωνική πανώλη, το 1657, η Καθολική Εκκλησία έσπευσε να ξεριζώσει κάθε ίχνος αυτής της τολμηρής γυναίκας που κυβερνούσε τους πάντες.

 Πολλά χρόνια νωρίτερα όμως, ο Βελάσκεθ πραγματοποιούσε το δεύτερο ταξίδι του στη Ρώμη και η διάσημη αυτή γυναίκα κάθισε ως μοντέλο του: «ο χρωστήρας του συνέλαβε τον χαρακτήρα της και σε αυτήν την προσωπογραφία μπορεί κάποιος να δει την αυστηρή και αταλάντευτη προσωπικότητά της», τονίζει ο ΜακΝτόναλντ. Οι ιδιοκτήτες του πίνακα αυτού --που συνοδευόταν από το πορτραίτο του «Καρδινάλιου Καμίλο Μασίνι», το οποίο ανήκει στο Κίνγκστον Λέισι, στο Ντόρσετ-- καταγράφονταν ανελλιπώς έως το 1724, οπότε και τα ίχνη του χάνονται, όπως προσθέτει ο ΜακΝτόναλντ.

  Σήμερα έχει γίνει γνωστό, πως ο πίνακας κατέληξε στην Ολλανδία, όπου στη δεκαετία του '80 εκτέθηκε σε δημοπρασία υπό την περιγραφή «ανώνυμου, της Ολλανδικής σχολής». Αγοράσθηκε από ιδιώτη συλλέκτη, ο οποίος τον κληροδότησε στον επόμενο του ιδιοκτήτη.

  «Όταν μας έφεραν στον Sotheby's τον πίνακα, δεν είχαν την παραμικρή ιδέα ότι επρόκειτο για έναν Βελάσκεθ. Όμως ένας συνάδελφος εντόπισε ένα μονόγραμμα και έναν αριθμό αρχείου στο πίσω μέρος του. Είδα λίγο αργότερα τον πίνακα και δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία πως, παρόλο που είχε υποφέρει από το πέρασμα του χρόνου, επρόκειτο για το πορτραίτο που ο Βελάσκεθ φιλοτέχνησε με θέμα την Ντόνα Ολυμπία».

   Ο Οίκος έθεσε τον πίνακα στη διάθεση των ειδημόνων για τη ζωγραφική του Βελάσκεθ στη Βρετανία και σε όλον τον κόσμο. Όπως θυμάται ο ΜακΝτόναλντ «λίγο, λίγο, το ψηφιδωτό συμπληρωνόταν στη θέση του. Ήταν πολύ εντυπωσιακό. Όποιος έβλεπε τον πίνακα μαγευόταν από αυτόν, που για πολύ καιρό θεωρούνταν χαμένος και πιθανώς κατεστραμμένος για πάντα, αλλά τώρα αναδυόταν από τις στάχτες του».

 

Copyright Έλενα Παπάζη

Πηγές

Descubrir el Arte

Ένα άγαλμα με ανθρώπινα δόντια.

  

    Ένα άγαλμα του Ιησού ηλικίας 300 ετών σε μια μικρή πόλη του Μεξικού,  ανακαλύφθηκε  τυχαία ότι έχει ανθρώπινα δόντια με τις ρίζες τους. Κανένας δεν ξέρει από που προήλθαν τα δόντια. Σε μια θρησκευτική παράδοση από παλαιότερες εποχές, ήταν κοινό για τους ανθρώπους να δωρίζουν μέρη του ανθρώπινου σώματος στις εκκλησίες τους.  Ανθρώπινα μαλλιά ή δόντια σκαλισμένα από οστά ζώων συχνά κοσμούσαν αγάλματα, αλλά μέχρι τώρα, κανείς δεν είχε δει ποτέ ανθρώπινα δόντια σε ένα άγαλμα.

   Το άγαλμα βρισκόταν στο στάδιο της αποκατάστασης και οι ακτίνες Χ αποκάλυψαν τα ανθρώπινα δόντια που βρέθηκαν σε εκπληκτικά καλή κατάσταση. Είναι ασαφές αν προέρχονται από άτομο ζωντανό ή νεκρό ή από πολλούς ανθρώπους. Άλλο τόσο πιθανό να τα έχουν βγάλει με βίαιο τρόπο για να τα προσφέρουν στον Ιησού. Ακόμα πιο περίεργο είναι, ότι το στόμα του αγάλματος είναι κλειστό, έτσι ώστε τα δόντια δεν είναι ορατά εκτός και αν σκόπιμα κοιτάξουμε στο εσωτερικό του στόματος. Πρακτικά δεν υπήρχε κανένας λόγος να γίνει κάτι τέτοιο. 

 Παρ΄όλα αυτά, χωρίς να αφαιρέσουν τα δόντια, οι ερευνητές θέλουν να προσδιοριστεί η ηλικία και το φύλο του δότη. Για έναν σύγχρονό μας άνθρωπο, αυτό φαίνεται τρελό. Αλλά ο τρόπος που σκέφτονταν το σώμα στις λατρείες ήταν εντελώς διαφορετικός από τον δικό μας.

Πηγές

Vice.gr

Τι έργα τέχνης άλλων δημιουργών αγόραζαν οι μεγάλοι ζωγράφοι ;

  

Eugène Delacroix, Hercules rescuing Hesione, study for the lunette in the Salon de la Paix, Hôtel de Ville, 1852

 Η έκθεση «Painters’ Paintings: From Freud to Van Dyck» έριξε φως στο προσωπικό γούστο οκτώ μεγάλων ζωγράφων. Στην έκθεση, που εκτεινόταν σε περισσότερα από πεντακόσια χρόνια ιστορίας της τέχνης, παρουσιάστηκαν ογδόντα πέντε έργα, τα οποία ανήκαν στις προσωπικές συλλογές των Φρόιντ, Mατίς, Ντεγκά, Leighton, Lawrence, Reynolds και Βαν Ντάικ.

Jean-Baptiste-Camille Corot, «Ιταλίδα ή Γυναίκα με κίτρινο μανίκι (L'Italienne)», περίπου 1870 © The National Gallery, London

   Την έμπνευση γι’ αυτή την έκθεση έδωσε ένας πίνακας που ανήκε σε ζωγράφο, η «Ιταλίδα» του Ζαν-Μπατίστ Καμίλ Κορό, έργο που δώρισε στο βρετανικό έθνος μετά τον θάνατό του το 2011 ο Λούσιαν Φρόιντ. Στη διαθήκη του ο ζωγράφος ανέφερε ότι η πράξη του αυτή έγινε σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς το Ηνωμένο Βασίλειο που τον δέχτηκε με θέρμη, μαζί με την οικογένειά του, όταν κατέφυγε εκεί κυνηγημένος από τους ναζί. Ο Φρόιντ, με τη διαθήκη του, όριζε ότι ο πίνακας θα έπρεπε να εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη, ώστε να τον χαίρονται οι μελλοντικές γενιές.

Paul Gauguin, Young Man with a Flower behind his Ear, 1891

 Ο Φρόιντ μάζευε έργα των Σεζάν, Auerbach, Ντεγκά και Constable, ενώ ο Ντεγκά επέλεγε κομμάτια των Πισαρό, Γκωγκέν, Mανέ, Ντελακρουά και Ρουσσώ. Η συλλογή του Mατίς, στην οποία πρωταγωνιστεί ο Πικάσο, περιλαμβάνει επίσης έργα των Ντεγκά, Σεζάν, Γκωγκέν και Signac, ενώ ο Reynolds προτιμούσε Ρέμπραντ και Gainsborough και ο Βαν Ντάικ τεράστια έργα του Τισιανού.

   Η απόκτηση της «Ιταλίδας» προκάλεσε το ενδιαφέρον για τις συλλογές των ζωγράφων και μια σειρά από συζητήσεις σχετικά με τα κριτήρια βάσει των οποίων επιλέγουν έργα τέχνης, καθώς και για το κατά πόσο αυτά στη συνέχεια τους επηρεάζουν – όσο για την «Ιταλίδα», αυτή επανεκτιμήθηκε ως έργο, με την οπτική του Φρόιντ ακόμα και να επισκιάζει τον ίδιο τον πίνακα του Κορό.  Με έργα-δάνεια από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, από τη Νέα Υόρκη και τη Φιλαδέλφεια ως την Κοπεγχάγη και το Παρίσι, ενώ κάποια από αυτά δεν είχαν εκτεθεί στο κοινό για αρκετές δεκαετίες.

Οι ζωγράφοι συχνά επέλεγαν έργα που είχαν γι’ αυτούς συναισθηματική και καλλιτεχνική αξία, δεν λείπουν οι περιπτώσεις που απέκτησαν πίνακες ανταγωνιστών τους ή με καθαρά κερδοσκοπικές προθέσεις. Τα έργα από τις συλλογές αυτών των καλλιτεχνών αντιπαρατίθενται με μια σειρά από δικά τους έργα ζωγραφικής, αναδεικνύοντας τις συνδέσεις μεταξύ της δικής τους δημιουργικής παραγωγής και της τέχνης μαζί με την οποία έζησαν. Αυτά τα ζευγαρώματα και οι αντιπαραθέσεις ρίχνουν νέο φως τόσο στα έργα ζωγραφικής όσο και στη δημιουργική διαδικασία των ζωγράφων που τους ανήκαν, δημιουργώντας έναν δυναμικό και πρωτότυπο διάλογο ανάμεσα στην κατοχή και στη ζωγραφική δημιουργία.

Paul Cézanne, Three Bathers, 1879-1882

  Ο Matisse άρχισε να αποκτά φωτογραφίες πολύ πριν συναντήσει την επιτυχία και είχε την πολυτέλεια να το κάνει. Η συλλογή του μεγάλωσε επίσης μέσω δώρων και ανταλλαγών με συναδέλφους καλλιτέχνες. Αντάλλαξε περίφημα φωτογραφίες με τον Πικάσο: έστειλε στον Ισπανό καλλιτέχνη ένα σχέδιο το 1941 ως ευχαριστώ για τον Πικάσο που φρόντιζε για το τραπεζικό του θησαυροφυλάκιο στο κατεχόμενο Παρίσι.

  Ο Πικάσο απάντησε με το μεγαλοπρεπές, θεαματικά θλιβερό «Πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ» (1942, Ευγενική προσφορά της γκαλερί Elkon, Νέα Υόρκη), που στάλθηκε στον Ματίς ως παρών, μετά από δεκαετίες μιας περίπλοκης φιλίας που χτυπήθηκε με αντιπαλότητα. Το Fine Signac («The Green House», Βενετία, 1905, Ιδιωτική Συλλογή) απεικονίζει την πρακτική του Matisse να ανταλλάσσει έργα τέχνης με φίλους ζωγράφους, ενώ ένα εμβληματικό έργο του Cézanne , «Three Bathers» (1879–82, Petit Palais, Musée des Beaux-Arts de la Ville de Paris) δείχνει πώς οι εικόνες που κατείχε ο Matisse εξυπηρετούσαν απευθείας τη δική του τέχνη.

The greenhouse ,Mattise

  Αφού το αγόρασε το 1899 - τότε μεγάλη οικονομική θυσία - ο Matisse το κράτησε για 37 χρόνια, κατά τα οποία, είπε, «το γνώρισε αρκετά καλά, αν και [ήλπιζε, όχι εξ ολοκλήρου». Αυτός ο πίνακας και ο Γκογκέν «Νεαρός άνδρας με ένα λουλούδι πίσω από το αυτί του» (1891, Περιουσία από μια διακεκριμένη ιδιωτική συλλογή - ευγενική προσφορά του Christie's) πληροφόρησαν το τολμηρό, απλοποιημένο στυλ του Ματίς, καθώς το έργο του εξελισσόταν σε μεγαλύτερο βαθμό αφαίρεσης, προφανές στο φαντασμαγορικό γλυπτό του «Επιστροφή ΙΙΙ» (1916–17, Κέντρο Πομπιντού, Mnam/Cci, Παρίσι), δανειζόμενος από τη Σεζάν του.

Hilaire Germain Edgar Degas, Combing the Hair ('La Coiffure'), about 1896

  Γνωρίζουμε ελκυστικά ελάχιστα για τις συνθήκες γύρω από την αγορά του Ματίς του Degas's Combing the Hair (περίπου το 1896, η Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο) ωστόσο ο πίνακας μπορεί να προβληθεί από την άποψη του έργου του ίδιου του Ματίς, πλούσιου σε τέτοιες σκηνές - όπως αντικατοπτρίζεται στο «The Unattentive Reader» (1919, Tate).

Pablo Picasso, Portrait of a Woman: Dora Maar, 20 January 1942

 Το «La Coiffure» του Ντεγκά, το 1936 από τον ζωγράφο, ο οποίος το είχε αποκτήσει το 1918. Ο Ντεγκά, ωστόσο, ήταν ο πιο ενθουσιώδης συλλέκτης από όλους κι ένας από τους μεγαλύτερους της εποχής του. Αγόραζε πίνακες για να υποστηρίξει τους φίλους του και τους συναδέλφους του ιμπρεσιονιστές, να διερευνήσει το δικό του στυλ ή απλώς για να αποτίσει φόρο τιμής σε ήρωες. Μερικά από τα αποκτήματά του μπορεί να δει σήμερα ο επισκέπτης, ανάμεσά τους και το βανδαλισμένο αριστούργημα του Μανέ «Η εκτέλεση του Μαξιμιλιανού», για την αγορά και την αποκατάσταση των κομματιών του οποίου κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες, μετά τον θάνατο του φίλου του.

Edouard Manet, The Execution of Maximilian, about 1867-8

    Αγόρασε μεγάλο αριθμό έργων τέχνης από τους ήρωές του Ingres ( Οιδίποδα και η Σφίγγα , περίπου το 1826, και η Angelica που σώθηκαν από τον Ruggiero , 1819–39, τόσο η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου) όσο και η Delacroix («Ο Ηρακλής διασώζει την Hesione», 1852, Ordrupgaard, Κοπεγχάγη και «Μελέτη του ουρανού στο ηλιοβασίλεμα», 1849–50, το Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο), εστιάζοντας την προσοχή του σε πίνακες που είχαν ιδιαίτερη συναισθηματική σημασία για αυτόν και συλλέγοντας αυτά τα έργα ως πράξη τιμής. Υποστήριξε επίσης αγωνιζόμενους καλλιτέχνες - Gauguin, Sisley - αγοράζοντας τα έργα τους (Sisley, "The Flood. Banks of the Seine", Bougival, 1873, Ordrupgaard, Copenhagen), παρέχοντάς τους την απαραίτητη οικονομική υποστήριξη.

Edouard Manet, Woman with a Cat, about 1880-2

«Τα έργα τέχνης είναι πρότυπα που θα μιμηθείτε και ταυτόχρονα αντίπαλοι που θα καταπολεμήσετε» έλεγε ο Joshua Reynolds και φαίνεται ότι αυτό το πνεύμα διέπνεε τις συλλογές των ζωγράφων-συλλεκτών. Σήμερα μπορούμε να ρίξουμε μια κρυφή ματιά στην καθημερινότητα των σπουδαίων αυτών καλλιτεχνών και να δούμε τα έργα που επέλεγαν να κρεμάσουν στον τοίχο του σπιτιού τους, μαζί με τα δικά τους. 

copyright  Έλενα Παπάζη

Πηγές

The National Gallery

Το Μουσείο Γκετί απέκτησε το πιο ακριβό έργο της Αρτεμισίας Τζεντιλέσκι

 

Artemisia Gentileschi's Lucretia (ca. 1630-1640). Φωτο: Artcurial Images.

  Ο πίνακας της Αρτεμισίας Τζεντιλέσκι, ένας πίνακας μιας ζωγράφου που όπως είχε ανακοινώσει ο οίκος δημοπρασιών Artcurial που εδρεύει στο Παρίσι και τον είχε εκτιμήσει για 600-800 χιλιάδες δολάρια, είναι «άξια των μεγάλων μουσείων του κόσμου» πουλήθηκε τελικά για 5,3 εκατομμύρια δολάρια, έξι φορές περισσότερο από την αρχική εκτίμηση.

  Ο πίνακας ήταν προηγουμένως σε μια ιδιωτική συλλογή, «κρυμμένος» πριν εμφανιστεί σε δημοπρασία το 2019, στην αποθήκη ενός σπιτιού στην Λυών και μέχρι να ανακαλυφθεί κανένας δεν ήξερε την αξία του. Ο πίνακας αγοράστηκε ανωνύμως από έναν Ευρωπαίο συλλέκτη, ο οποίος διπλασίασε το ρεκόρ πώλησης έργων της Τζεντιλέσκι. Ο ακριβότερος πίνακάς της ήταν το έργο της «Αγία Αικατερίνη» που πουλήθηκε στο Παρίσι για 2,8 εκατ. ευρώ το 2017.

   Με το ενδιαφέρον για τη δουλειά της Τζεντιλέσκι να είναι αυξανόμενο μέσα στα χρόνια και με αποκορύφωμα την έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο, την πρώτη μεγάλη έκθεση του έργου της Τζεντιλέσκι στη Βρετανία όπου παρουσιάστηκαν 29 έργα της από όλο τον κόσμο αλλά και την πρώτη έκθεση του μουσείου αφιερωμένη σε μια γυναίκα καλλιτέχνη, η οποία έκλεισε τον Ιανουάριο του 2021, οι πωλήσεις των έργων της αγγίζουν πλέον αστρονομικά ποσά και δείχνουν και την τάση των συλλεκτών να αγοράζουν έργα κλασικής ζωγραφικής. Είναι μία από τις ελάχιστες γυναίκες ζωγράφους της εποχής της και αυτό πυροδοτεί το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη ζωή και τα έργα της.

  Το έργο το οποίο τιτλοφορήθηκε «Lucretia» (Λουκρητία) απεικονίζει μια αρχαία Ρωμαία ευγενή, η οποία ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει μετά τον βιασμό της και να καρφώσει ένα στιλέτο στο γυμνό στήθος της. Μετά από πολλά χρόνια στην αφάνεια η Τζεντιλέσκι (1593-1654) αναγνωρίζεται πλέον ως μία από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της εποχής μετά το Καραβάτζο, εξαιτίας της δραματικής απεικόνισης των σκηνών που ζωγραφίζει και της εξαιρετικής χρήσης του φωτός και της σκιάς.

  Το μουσείο Γκετί απέκτησε τον πίνακα από έναν ανώνυμο συλλέκτη και δε διευκρίνισε αν πρόκειται για δωρεά ή αγορά. Στις ΗΠΑ υπάρχουν ελάχιστα έργα της Τζεντιλέσκι και μόνο 40 σε δημόσιες συλλογές παγκοσμίως.

  Το μουσείο στην ανακοίνωση της απόκτησης του έργου σημειώνει ότι και η ίδια η ζωγράφος, όπως και η Λουκρητία στον πίνακα, είχε βιαστεί από τον δάσκαλό της Agostino Tassi σε ηλικία 17 ετών, τονίζοντας ότι ακόμα και οι ισχυρές γυναίκες έχουν υποστεί σεξουαλική βία. Η κακοποίηση της Λουκρητίας αντανακλά την κακοποίηση και την προκατάληψη που υπέστη η ίδια η ζωγράφος στην προσωπική της ζωή και είναι εμφανώς παρούσα και σε άλλους πίνακες της όπου ο κεντρικός πρωταγωνιστής είναι η αδικημένη ή κακοποιημένη γυναίκα.

  Ο πίνακας αυτός, ελπίζουν οι επιμελητές του Γκετί,  να ανοίξει ένα παράθυρο για τους επισκέπτες μας σε σημαντικά ζητήματα αδικίας, προκατάληψης και κακοποίησης που βρίσκονται κάτω από τις όμορφες επιφάνειες τέτοιων έργων.

 

Copyright Έλενα Παπάζη

Πηγές

The Art Newspaper

 

Ένας κλεμμένος πίνακας του Νικολά Πουσέν επιστρέφει μετά από χρόνια στον ιδιοκτήτη του

 

The painting after its recovery.

  Ένας πίνακας του Νικολά Πουσέν, του σημαντικότερου ζωγράφου του κλασικού γαλλικού μπαρόκ, που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του και πέθανε στη Ρώμη το 1665, το οποίο λεηλατήθηκε από τους ναζί όταν τον πήραν από τους εβραίους ιδιοκτήτες του ανακαλύφθηκε στην Ιταλία.

  Το έργο, με τίτλο Lot's daughters έχει ήδη επιστραφεί στους ιδιοκτήτες του σύμφωνα με την Ιταλική αστυνομία.

  Η αναζήτηση του αγνοούμενου έργου ξεκίνησε ξανά πέρυσι, όταν οι κληρονόμοι του, μια 98χρονη Ελβετίδα και μια 65χρονη Αμερικανίδα, άρχισαν να αναζητούν το έργο μέσω μιας βάσης δεδομένων περιουσιακών στοιχείων που λεηλατήθηκαν στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Αφού βρήκαν τον πίνακα στον ιστότοπο, υπέβαλαν αίτημα για επιστροφή του μέσω της ιταλικής κυβέρνησης.

  Μια ειδική μονάδα αφιερωμένη στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς κατάφερε να εδραιώσει την προέλευση του έργου που μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έκανε ένα μεγάλο ταξίδι που μεγάλο μέρος του παραμένει μυστήριο.

   Το 2017, ο πίνακας αγοράστηκε στη Γαλλία από έναν Ιταλό παλαιοπώλη, ο οποίος τον δάνεισε για μια έκθεση στο Βέλγιο. Στη συνέχεια, το έργο πωλήθηκε σε έναν έμπορο από το Μιλάνο, ο οποίος λίγο αργότερα το παρουσίασε το 2019 στο Μάαστριχτ στις Κάτω Χώρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της έκθεσης ένας επισκέπτης, ένας Ολλανδός εμπειρογνώμονας αρχαιοτήτων, το αναγνώρισε ως λεηλατημένο Πουσέν από τον επίσημο κατάλογο των κλεμμένων γαλλικών έργων κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Copyright Έλενα Παπάζη

Πηγές

France 24

Inside Hook

Times of Israel

Ανακαλύφθηκε στην Ιταλία ένα χαμένο έργο του Ρέμπραντ

  

Rembrandt van Rijn: The Adoration of the Magi, 1632–33. Φωτο: Courtesy the Fondazione Patrimonio Italia

  Η λατρεία των Μάγων ή η προσκύνηση των Μάγων είναι ένα θέμα εξαιρετικά δημοφιλές και οι μεγάλοι ζωγράφοι δεν παρέλειψαν να το συμπεριλάβουν στις θρησκευτικές απεικονίσεις τους.

   Θέμα πλούσιο, πολυπρόσωπο και τρομερά δημοφιλές, από αυτά που δημιουργούσαν συγκίνηση αλλά και ελπίδα ζωγραφίστηκε και από τον Ρέμπραντ και ο πίνακας βρέθηκε στην Ιταλία με τους ειδικούς να αποκαλούν μείζονα την ανακάλυψη του έργου και το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων ANSA να κάνει λόγο για εξαιρετικά σημαντικό εύρημα.

   Ο πίνακας ανακαλύφθηκε το 2016 όταν μια οικογένεια στη Ρώμη τον πήγε για αποκατάσταση επειδή έπεσε από τον τοίχο και υπέστη μια μικρή ζημιά. Ο πίνακας απεικονίζει μια σκηνή γέννησης όπου οι τρεις μάγοι χαιρετούν το βρέφος Ιησού.

   Η οικογένεια πίστευε ότι ο πίνακας ήταν αντίγραφο, αλλά η συντηρήτρια Antonella Di Francesco συνειδητοποίησε ότι μπορεί να έχει ζωγραφιστεί από τον ίδιο τον ολλανδό ζωγράφο. Στις 22 Ιουνίου, ειδικοί και πραγματογνώμονες συμφώνησαν σε ένα συμπόσιο για τον Ρέμπραντ με τίτλο «Rembrandt: Identification the Prototype, Seeing the Invisible» ότι πρόκειται για πρωτότυπο έργο.

  Η οικογένεια της Ρώμης στην οποία ανήκει ο πίνακας παρέμεινε ανώνυμη και το έργο αν βγει σε δημοπρασία, εκτιμάται ότι μπορεί να αξίζει από 83,5 έως και 238,5 εκατομμύρια δολάρια αν και η οικογένεια είπε ότι σκοπεύει να τον δανείζει σε μουσεία για δημόσια προβολή.

  Η ανακάλυψη σηματοδότησε μια συναισθηματική στιγμή για τους εμπλεκόμενους, ιδίως για την Αντωνιέλα, η οποία σχολίασε σε ξεχωριστή ανακοίνωση της FPI, «Κατά τη διάρκεια της εργασίας μου ένα από τα πιο όμορφα πράγματα που μπορεί να συμβεί στη διάρκεια της ζωής μου: η ξαφνική επίγνωση του να βρίσκομαι μπροστά ενός έργου ενός πολύ μεγάλου καλλιτέχνη που αποκαλύπτεται, το οποίο βγαίνει από την αδιαφανή ζώνη του και επιλέγει να λυτρωθεί από το σκοτάδι ».

Το 2018, ο ολλανδός έμπορος τέχνης Jan Six ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε μέχρι σήμερα άγνωστη ζωγραφική του Rembrandt’s Portrait of a Young Gentleman (1635). Φωτο: Wikipedia.

  Πολλοί από τους πίνακες του Ρέμπραντ χάθηκαν στο χρόνο. Το 2018, ο Ολλανδός έμπορος τέχνης Γιαν Σιξ ισχυρίστηκε ότι ανακάλυψε έναν άγνωστο μέχρι τώρα πίνακα του Πορτραίτου ενός νεαρού κυρίου του Ρέμπραντ (1635) . Στη συνέχεια, το 2020, ένας Ρέμπραντ με τίτλο Κεφάλι γενειοφόρου (περίπου 1630), φυλάχθηκε σε υπόγειο και αποδόθηκε εκ νέου αφού το πλαίσιο του ανακαλύφθηκε ότι προερχόταν από ένα δέντρο που κόπηκε την εποχή της κατασκευής του πίνακα.

Copyright Έλενα Παπάζη

Πηγές

ARTnews

CNN

Η μυστηριώδης Καρδερίνα, ένας πίνακας 362 ετών.

Η Καρδερίνα, Κάρελ Φαμπρίτιους, 1654.

   Εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζει περίπλοκος πίνακας: ένα μικρό έργο ζωγραφικής, σε ξύλο, που απεικονίζει μια καρδερίνα πάνω στο δοχείο της τροφής της μπροστά από έναν ασβεστωμένο τοίχο. Και από κάτω βρίσκεται, εμφανής με γκρίζο χρώμα, η υπογραφή του καλλιτέχνη "C Fabritius", μαζί με την ημερομηνία του έργου: 1654.

  Για τους ιστορικούς της τέχνης η πληροφορία αυτή καθιστά τον πίνακα ανεκτίμητο, καθώς ο Κάρελ Φαμπρίτιους (1622-54) ήταν σημαντικός ζωγράφος του Χρυσού Αιώνα της φλαμανδικής τέχνης. Μαθήτευσε στο στούντιο του Ρέμπραντ στο Άμστερνταμ την δεκαετία του 1640, και στη συνέχεια μετακόμισε στο Ντελφτ, τη γεννέτειρα του Βερμέερ. Εκεί δυστυχώς βρήκε τραγικό θάνατο σε νεαρή ηλικία όταν σημειώθηκε έκρηξη σε πυριτιδαποθήκη που βρισκόταν κοντά στο σπίτι του. 

  Θεωρείται πως τα περισσότερα έργα του καταστράφηκαν επίσης τότε, και σήμερα μόνο δώδεκα περίπου έργα του αποδίδονται. Ακόμα και αυτά τα ελάχιστα δείγματα της δουλειάς του όμως έχουν κάνει τους ειδικούς να τον θεωρούν ως τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στον Ρέμπραντ και τον Βερμέερ, τον οποίο πιστεύεται πως δίδαξε - αν και δεν υπάρχουν απτές αποδείξεις για τον ισχυρισμό αυτό. 

 Ένα εντυπωσιακό στοιχείο της Καρδερίνας είναι η απλότητα της σύνθεσης, που αγγίζει τα όρια της αυστηρότητας. Ναι μεν το πουλί είναι αλυσοδεμένο, μια λεπτομέρεια που σε άλλους φλαμανδικούς πίνακες θα συμβόλιζε τον έρωτα που αιχμαλωτίζει, αλλά όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του είναι αναπάντεχα λιτά.

  Όποια κι αν είναι όμως η σχέση του Φαμπρίτιους με τον Βερμέερ, εκείνο που έχει σημασία είναι πως η "Καρδερίνα" είναι ένας από τους πλέον αγαπητούς πίνακες της μόνιμης συλλογής του Mauritshuis στη Χάγη, ο μόνος πίνακας που τον ξεπερνάει σε δημοφιλία είναι το "Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι" του Γιοχάνες Βερμέερ. 

   Επιπλέον, αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης για το ομώνυμο μυθιστόρημα της Ντόνα Τάρτ. Το μπεστ σέλλερ των 800 σελίδων που κυκλοφόρησε το 2013, έχει ως αφηγητή ένα δεκατριάχρονο αγόρι που φεύγει με τον πίνακα μέσα στο χάος που επικρατεί έπειτα από μία τρομοκρατική επίθεση στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, όπου υποτίθεται πως εκτίθετο ως μέρος προσωρινής έκθεσης έργων φλαμανδών ζωγράφων. Χάρη στο βραβευμένο με Πούλιτζερ βιβλίο της Ταρτ, η Καρδερίνα του Φαμπρίτιους είναι πλέον διασημότερη από ποτέ.

 Κάτι που γνωρίζουμε είναι πως οι καρδερίνες ήταν κατοικίδια, ήδη από την αρχαιότητα. Ο Πλίνιος για παράδειγμα αναφέρει την ικανότητα τους να εκτελούν επιδέξια κόλπα. Μπορούν να μάθουν να ανοίγουν τα δοχεία με την τροφή τους ή να σηκώνουν το νερό τους μέσα σε μικροσκοπικούς κουβάδες σε μέγεθος δαχτυλήθρας που έχουν ως λαβή μια αλυσιδίτσα. Αυτό μάλιστα ήταν και ο λόγος που από τον 16ο αιώνα στα φλαμανδικά το προσωνύμιο που αποδιδόταν στις καρδερίνες ήταν het puttertje, από την λέξη putten, που σημαίνει τραβάω νερό από το πηγάδι.  

  "Πρόκειται για έξυπνα πουλιά και τραγoυδούν υπέροχα," εξηγεί η Έμιλι Γκόρντενκερ, διευθύντρια του Mauritshuis. "Γι' αυτό και ήταν εξαιρετικά δημοφιλή κατοικίδια." Περιστασιακά οι καρδερίνες έκαναν την εμφάνηση τους σε περίτεχνα κλουβιά σε πίνακες φλαμανδών ζωγράφων του 17 ου αιώνα, όπως ο Γκέρριτ Ντου (1613-75).

 "Εκείνο όμως που είναι ασυνήθιστο στον πίνακα του Φαμπρίτιους είναι πως μοιάζει με πορτραίτο" συνεχίζει η  Γκόρντενκερ. "Πριν από τον Φαμπρίτιους συναντούσε κανείς πουλιά σε τοπία και πίνακες αυτού του είδους, όπως επίσης και νεκρά πουλιά σε νεκρές φύσεις. Το να απεικονίσει κάποιος όμως έτσι ένα πουλί είναι αποκαλυπτικό. Σε συνδυασμό μάλιστα με την τόσο ζωντανή τεχνική, προκύπτει κάτι άνευ προηγουμένου."

  Όλα τα στοιχεία του είναι αναπάντεχα λιτά. Το απλό δοχείο της τροφής είναι χωρίς διακοσμητικά, μονη εξαίρεση δύο ημικυκλικές ράβδοι ενώ ο τοίχος είναι τελείως άδειος, εξυπηρετώντας έτσι την δραματική διάσταση της σκιάς που προκύπτει από το φως που λούζει την σκηνή. Η Γκόρντενκερ μάλιστα το σχολιάζει λέγοντας "Δεν έχω συναντήσει ποτέ άλλοτε καλλιτέχνη που να ζωγραφίζει τόσο εύγλωττα έναν λευκό τοίχο." 

  Σύμφωνα με τη διευθύντρια του Mauritshuis, κάποιες φορές στην ιστορία της τέχνης στις καρδερίνες, όπως και στους πελεκάνους, αποδιδόταν μια χριστιανική σημασία. Αυτό οφειλόταν στην κόκκινη πινελιά στο κεφάλι τους, η οποία θεωρούνταν αναφορά στο αίμα του Χριστού. Εδώ όμως λείπουν άλλες αναφορές που θα ενίσχυαν μια τέτοια σύνδεση. Επίσης να πούμε πως οι θεωρίες που θέλουν τον πίνακα αυτό να είναι στην πραγματικότητα ταμπέλα καταστήματος, ίσως του βιβλιοπώλη και εμπόρου οίνου Cornelis de Putter (ως παιχνίδι με το προσωνύμιο της καρδερίνας στα φλαμανδικά) μοιάζουν μάλλον ακραίες.  

  Η τεχνική ανάλυση του έργου, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2003 εν όψει της έκθεσης για τον Φαμπρίτιους στο Mauritshuis, ενέτεινε ακόμα περισσότερο τις εικασίες. Το ξύλο στο οποίο είχε ζωγραφιστεί είχε κοπεί από ένα  μεγαλύτερο κομμάτι ξύλου. Επίσης κάποτε διέθετε επίχρυση κορνίζα, η οποία είχε στερεωθεί με 10 καρφιά. Είναι πιθανό λοιπόν να αποτελούσε τμήμα επίπλου; Ίσως ήταν η πόρτα κάποιου ερμάριου που είχε τοποθετηθεί ψηλά σε τοίχο; Ή μήπως ανήκε σε κάποια άλλη κατασκευή όπως ένα "κλουβί" κάποιου ζωγραφιστού πουλιού, αντί για ζωντανό; Ίσως λειτουργούσε ως προστατευτικό κάλυμα για άλλον πίνακα ο οποίος θα ήταν ένθετος. Το πρόβλημα είναι πως πρόκειται για υποθέσεις που δεν μπορούν να στοιχειοθετηθούν σύμφωνα με την Γκόρντενκερ.

  Υπάρχει ένταση" εξηγεί η Γκορντένκερ. "Από τη μία οι καρδερίνες θεωρούνταν πολύτιμες και γι' αυτό τις αιχμαλώτιζαν. Από την άλλη, υπήρχε μία ζωγραφιστή αλλά τόσο ρεαλιστική που μοιάζει έτοιμη να πετάξει μακριά."

  Το πραγματικά ιδιαίτερο στοιχείο της Καρδερίνας όμως είναι ο καινοτόμος τρόπος με τον οποίο ο Φαμπρίτιους πέτυχε αυτόν τον έκπαγλο ρεαλισμό. Αν παρατηρήσετε την παχιά λωρίδα κίτρινου στην μαύρη φτερούγα της καρδερίνας θα δείτε πως ο ζωγράφος την έξυσε με την πίσω πλευρά του πινέλου του όσο η μπογιά ήταν ακόμα υγρή. Δηλαδή εργαζόταν με ένταση, γρήγορα, σε μία επίδειξη μπραβούρας η οποία ηθελημένα έρχεται στο προσκήνιο χάρη στην απλότητα της σύνθεσης.

 "Δεν πρόκειται απλά για την υπογράμμιση του φτερού ή του οφθαλμού," λέει η Γκορντένκερ. "Πρόκειται για αδρές κι ελέυθερες πινελιές που έχουν πραγματική υφή. Αυτό κάνει την ψευδαίσθηση ακόμα πιο πιστευτή. Ο Φαμπρίτιους ήταν ο προάγγελος της ελευθερίας των ζωγράφων του 19ου αιώνα."

 Βέβαια η ειρωνεία είναι πως μετά τον θάνατο του ο Φαμπρίτιους έπεσε σε αφάνει για περίπου δύο αιώνες. Ανακαλύφθηκε εκ νέου, μαζι με τον Βερμέερ, από έναν Γάλλο τεχνοκριτικό κατά τον 19ο αιώνα. Πιθανά η φήμη του να είχε εξαπλωθεί πέραν του Ντελφτ αν δεν είχε πεθάνει τόσο νέος. "Η Καρδερίνα είναι μία εντυπωσιακά ελκυστική εικόνα," λέει η Γκόρντενκερ. Αλλά πάντα θα αιωρείται το ερώτημα του τι θα συνέβαινε αν ο Φαμπρίτιους είχε ζωγραφίσει περισσότερα έργα. Τι άλλο θα είχε προσφέρει; Τι κατεύθυνση θα έπαιρνε;"

Πηγή:

 BBC 

 

Το κατάστημα μουσείο " House of MinaLima "

 Υπάρχουν αναμνηστικά και «Φανταστικά Τέρατα» διάσπαρτα στους τέσσερις ορόφους του MinaLima στο Σόχο.

  Εδώ είναι μια ματιά μέσα στο μαγευτικό κατάστημα στην καρδιά του Λονδίνου που πρέπει να το δεις για να το πιστέψεις.

https://hu-hu.facebook.com/culturetrip/videos/house-of-minalima-in-

london/486279832248586/

  Λιγότερο γνωστό αλλά εξαιρετικά εντυπωσιακό εγχείρημα είναι το House of MinaLima, ένα πολυεπίπεδο μέρος θαύματος στην καρδιά του Soho. Το κατάστημα βρίσκεται απέναντι από το Palace Theatre, όπου φιλοξενείται η σκηνική παραγωγή του Χάρι Πότερ και του καταραμένου παιδιού και έχει όμορφα διακοσμημένο εξωτερικό. Μπορεί να φαίνεται μικρό από έξω, αλλά η εμφάνιση μπορεί να είναι παραπλανητική καθώς στην πραγματικότητα ανοίγει σε τέσσερις ορόφους γεμάτους με γνήσια αντικείμενα και σχέδια από την πρώτη κιόλας ταινία μέχρι σήμερα.

  Το δίδυμο γραφιστικής Miraphora Mina και Eduardo Lima - τα επώνυμα που συνδυάζονται για να δώσουν το ξεχωριστό όνομα στο κατάστημα - προσεγγίστηκαν για πρώτη φορά το 2002 για να εργαστούν στην πρώτη κινηματογραφική έξοδο του Χάρι Πότερ. Στη συνέχεια εργάστηκαν για τα σχέδια που εμφανίστηκαν και στις οκτώ ταινίες, δύο ταινίες Fantastic Beasts (μέχρι στιγμής) και άλλα έργα που μπορούν να βρεθούν στο MinaLima. 

   Η είσοδος στο κατάστημα είναι ελεύθερη και ανοίγει καθημερινά από τις 10.30 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα.