Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2024

Ειρήνη Δενδρινού, η προσωπικότητα που ανανέωσε το ελεύθερο πνεύμα

 


 Κόρη του Γεώργιου Ζαβιτζιάνου, από τα πιο προοδευτικά και φωτισμένα μυαλά του καιρού του, η Ειρήνη Δεντρινού γεννηθηκέ στη Κέρκυρα στα 1879. Από πολύ νέα, μαθήτρια ακόμη του Αρσακείου, θα εκδηλώσει λογοτεχνικά ενδιαφέροντα. Ήταν ακόμη η εποχή που ακτινοβολούσε η πνευματική προσωπικότητα του Πολυλά, που ο Ρωμανός και σαν ιστορικός και σαν δάσκαλος, φώτιζε τους δρόμους της νεότητος, που ο Καλοσγούρος  μετέδιδε με τα γραψίματα και τον προφορικό του λόγο, τον πλούτο της γνώσης του στη νέα γενιά. Το πνευματικό <<κλίμα>> του τόπου βοηθάει έτσι την Δεντρινού ν' ανακαλύψει τον εαυτό της. Η ''Εφημερίς των Κυριών'' θα φιλοξενίσει τα πρώτα της γραψίματα και ο Καλοσγούρος με το οξύ κριτικό του μάτι θα διαγνώσει το πλούσιο ταλέντο της και θα κατευθύνει τις πρώτες τις προσπάθειες. Έτσι θα αρχίσει μια πνευματική πορεία που θα συνεχισθεί επί πενήντα ολόκληρα χρόνια. Από το 1900 η Ειρήνη Δεντρινού θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή της πνευματικής ζωής του τόπου και θα αποτελει τον άξονα γύρω από τον οποίο θα κινηθούν κάθε είδους προσπάθειες.

 Η πνευματική της δραστηριότητα βαδίζει παράλληλα προς τη κοινωνική της δράση. Σωματεία πνευματικά και καλλιτεχνικά, Σύλλογοι κοινωφελείς, αγώνες για τη χειραφέτηση της γυναίκας, θεατρικές παραστάσεις, διαλέξεις, συναυλίες, βαθμολογούν τη συμβολή της  Δεντρινού στη κίνηση και τη πρόοδο του τόπου. Προικισμένη με το χάρισμα του λόγου, έτσι που να θεωρείται από τις πιο γοητευτικές ομιλήτριες, μεταχειρίστηκε το προφορικό λόγο για μια αμεσότερη επαφή με το μεγάλο κοινό. Γι αυτό και  όλες οι μελέτες της δόθηκαν πρώτα σαν διαλέξεις κι έπειτα δημοσιεύθηκαν. Ο μεγάλος σταθμός στην πνευματική πορεία της Ειρήνης Δεντρινού είναι η γνωριμία της, το 1903, με τον Κ.Θεοτόκη. 

 Η συναστροφή με το ανήσυχο και δημιουργικό εκείνο πνεύμα θα βοηθήσει την Δεντρινού να συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες της και να συστηματοποίησει τις μελέτες και τα γραψίματα της. Παράλληλα η γνωριμία της Δεντρινού θα ασκήσει τεράστια επίδραση πάνω στο Θεοτόκη, όπως ο ίδιος πολλές φορές θα ομολογήσει. Η συνεργασία τους θα κρατήσει χρόνια και θα μας δώσει, εκτός από τα προλεγόμενα των Έργων του Μαβίλη, και την <<Κερκυραϊκή ανθολογία>>.

Το μεγαλύτερο μερος της ποιητικής και πεζογραφικής παραγωγής της Ειρήνης Δεντρινού δημοσιεύτηκε σε περιοδικά και εφημερίδες.

Μερικά σύντομα πεζογραφήματα, 28 σονέτα, κι ένα μεγάλο διήγημα όπου η Κερκυραία συγγραφέας δοκίμασε τις συνθετικές τις ικανότητες, αντιπροσωπεύουν την εργασία της Δεντρινού που δημοσιεύτηκε σε βιβλία.

Το διήγημα, η μελέτη, το χορογράφημα, το άρθρο, το ποίημα, ο διάλογος, όλα σχεδόν τα είδη του λόγου τα δοκιμάζει η Δεντρινού. Και σε ολα εισφέρει έντονο το ποιητικό στοιχείο, την ευγένεια του ύφους, την οξυτητα της παρατηρήσης, τη σατυρική νότα, την αισθητική καλλιέργεια, την πίστη της. Η Δεντρινού δεν ανήκει στους ερασιτέχνες που καλλιεργούν την τέχνη για την τέχνη. Έχει ιδέες και πιστεύει σε αυτές. Στη τέχνη βλέπει το μέσο για να τις φέρει πιο σιμά στο λαό. Και το χρησιμοποιεί σε κάθε ευκαιρία. Κι όταν γράφει κι όταν μιλά. Μπορεί έτσι να αδίκησε την καλλιτεχνική ποιότητα των έργων της, έχει όμως την ικανοποίηση ότι σε κάποιες στιγμές στάθηκε στην έπαλξη των προοδευτικών αγώνων του Έθνους για την πνευματική του ανανέωση.

Η σημαντικότερη και πιο ουσιαστική προσφορά της Ειρήνη Δεντρινού στη πνευματική ιστορία του τόπου υπήρξαν οι μελέτες της για τον κύκλο της Κερκυραϊκης Σχολής. Οι μελέτες αυτές, εκτός από το σημείωμα για το Νίκο Κογεβίνα, που δημοσιέυτηκε ως πρόλογος στην έκδοση των έργων του, δόθηκαν ως πρώτες διαλέξεις κι έπειτα δημοσιέυτηκαν. Με την Ειρήνη Δεντρινού έκλεισε οριστικά και ανεπίστρεπτα μια ολόκληρη πνευματική περίοδος. Μολονότι το έργο της και ως μορφή και ως περιεχόμενο και ως προσανατολισμός δεν συνδέεται οργανικά με το έργο των άλλων οπαδών της Κερκυραϊκης Σχολής, εν τούτις σ' αυτήν ανήκει η τιμή ότι συντήρησε το πνεύμα της παράδοσης και αγωνίστηκε για την επιβίωση του.




copyright Έλενα Παπάζη


Πηγές


Η Κερκυραική Σχολή, Κέρκυρα 1953


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου