Για μια φορά, λένε οι επιμελητές του, η «ευκαιρία μιας ζωής»: ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν συγκεντρωθεί τόσα πολλά έργα του Johannes Vermeer , του φωτεινού Ολλανδού δασκάλου του 17ου αιώνα.
Από τους λιγότερους από 40 πίνακες που οι περισσότεροι ειδικοί αποδίδουν στον καλλιτέχνη, το Rijksmuseum στο Άμστερνταμ απέκτησε 28. Ανοίγοντας την επόμενη εβδομάδα, τη πρώτη του αναδρομική έκθεση του Vermeer πούλησε περισσότερα εισιτήρια εκ των προτέρων από οποιαδήποτε έκθεση στην ιστορία του μουσείου.
«Ο Βερμέερ κάνει τον χρόνο να σταματά», είπε ο Τάκο Ντίμιτς, γενικός διευθυντής του μουσείου Rijks. «Σου δίνει την αίσθηση ότι είσαι εκεί, με αυτό το άτομο, σε εκείνο το δωμάτιο, και ότι ο χρόνος έχει σταματήσει. Και ο χρόνος, ειδικά σήμερα, είναι αυτό που όλοι λαχταρούμε».
Γεννημένος το 1632, ο Βερμέερ είναι ο πιο αινιγματικός από τους Ολλανδούς δασκάλους. Εκτός από τους καμβάδες του, δεν έχει μείνει τίποτα από αυτόν: ούτε γράμματα, ούτε γραπτά, ούτε ημερολόγιο. Εκπαιδεύτηκε ως καλλιτέχνης, αλλά το έργο του μόλις που αναγνωρίστηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του, κυρίως επειδή, σε μια έντονα προτεσταντική χώρα, ασπάστηκε τον καθολικισμό όταν παντρεύτηκε σε ηλικία 21 ετών.
Μουσεία και ιδιοκτήτες σε επτά χώρες έχουν δανείσει αριστουργήματα για την έκθεση, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των οικείων, ατμοσφαιρικά φωτιζόμενων σκηνών - μια υπηρέτρια που ρίχνει μια κανάτα γάλα, μια κοπέλα που ράβει δαντέλα, μια γυναίκα σε μια παρθενική - για τις οποίες ο Βερμέερ είναι καλύτερα γνωστός.
Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου έστειλε τη Νεαρή Γυναίκα Καθισμένη. Το Λούβρο στο Παρίσι προμήθευσε το The Lacemaker. και η Εθνική Πινακοθήκη στο Δουβλίνο δάνεισε τη Γυναίκα που γράφει ένα γράμμα με την υπηρέτρια της. Άλλα έργα τέχνης έχουν έρθει από το Βερολίνο, τη Νέα Υόρκη και το Τόκιο.
Μερικοί δεν έχουν ταξιδέψει μακριά, φυσικά: οι τέσσερις Vermeers του Rijksmuseum, συμπεριλαμβανομένου του The Milkmaid, παρουσιάζονται, και ίσως το πιο διάσημο έργο του καλλιτέχνη από όλα, το Girl With a Pearl Earring, βρισκόταν ακριβώς στο δρόμο στο Mauritshuis στη Χάγη.
Αλλά η μεγάλη ευθραυστότητα των πινάκων, οι περισσότεροι από τους οποίους ολοκληρώθηκαν μεταξύ 1655 και 1670, η αξία τους και το γεγονός ότι έχουν γίνει τα βραβεία πολλών από τα μουσεία που τους φιλοξενούν σημαίνει ότι πολύ σπάνια ταξιδεύουν.
«Ήταν απίστευτο να το δεις», είπε ο Dibbits. «Πρόκειται για έναν καλλιτέχνη που δημιούργησε 45, ίσως και 50, πίνακες. Γνωρίζουμε 37 από αυτούς, και συγκεντρώσαμε 28.
Η αρχική σπίθα για την παράσταση ήρθε, είπε, όταν η ομάδα επιμελητών του Rijksmuseum συνειδητοποίησε ότι η συλλογή Frick, στη Νέα Υόρκη, η οποία δεν επέτρεψε στους τρεις Vermeer της να ταξιδέψουν για περισσότερο από έναν αιώνα, θα έκλεινε το 2023 για ανακαίνιση.
Χρειάστηκε «πολλή σκληρή δουλειά», αλλά στο τέλος θα λείπουν μόνο εννέα γνωστά έργα του καλλιτέχνη. Το ένα κλάπηκε από ένα μουσείο της Βοστώνης το 1990. Δύο, από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη, δεν μπορούν να δανειστούν λόγω των όρων του κληροδοτήματός τους. και άλλος, από το Λούβρο, είναι δανεικός αλλού. Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα είναι πολύ αδύναμα για να ταξιδέψουν.
Η έκθεση δεν θα είναι χωρίς διαμάχες. Στα τέλη του περασμένου έτους, το Rijksmuseum είπε ότι μετά από επίπονη επιστημονική και συγκριτική έρευνα, επιβεβαίωνε την απόδοση στον Βερμέερ τριών έργων των οποίων την αυθεντικότητα ορισμένοι ειδικοί είχαν αμφισβητήσει.
Το πιο εκπληκτικό ήταν το Girl With a Flute, για το οποίο η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον είπε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο ότι δεν πίστευε ότι ήταν γνήσιος Vermeer, αλλά πιθανότατα είχε παραχθεί από έναν απροσδιόριστο συνεργάτη.
Ο Dibbits είπε: «Κοιτάξτε, υπάρχουν διαφορές απόψεων σχετικά με τον Rembrandts, με περισσότερους από 300 πίνακες για σύγκριση. Όταν έχεις τόσα λίγα έργα να συνεχίσεις, μπορείς να βγάλεις διαφορετικά συμπεράσματα από τα ίδια δεδομένα».
Είπε ότι πρόσφατη εξαντλητική μελέτη είχε δείξει ότι κάτω από τις σχολαστικές λεπτομέρειες των εικόνων του Βερμέερ κρύβονταν ευρεία, δυνατά εγκεφαλικά επεισόδια που έρχονταν σε αντίθεση με τις προηγούμενες αντιλήψεις για το πώς εργαζόταν.
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης τη βαθιά επίδραση των Ιησουιτών στην τέχνη του. Το φως, η οπτική και η εστίαση ήταν ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στη λογοτεχνία των Ιησουιτών: η σειρά θεωρούσε, για παράδειγμα, την camera obscura , έναν πρόδρομο της κάμερας που προβάλλει μια εικόνα σε μια επιφάνεια από μια μικρή τρύπα στην απέναντι πλευρά, ως εργαλείο για η παρατήρηση του θείου φωτός.
Ένα από τα εφέ της κάμερας obscura είναι να εστιάζει το φως σε ένα σημείο, ενώ τα υπόλοιπα θολώνουν και παραμορφώνουν. ακριβώς τα εφέ που βρέθηκαν σε πολλούς από τους ήσυχους, ατμοσφαιρικά φωτισμένους εσωτερικούς χώρους του Vermeer. Αυτό ήταν ξεκάθαρη απόδειξη, είπε ο Dibbits, για μια σύνδεση των Ιησουιτών που «δεν ήταν απλώς θρησκευτική, αλλά καλλιτεχνική».
Ο Vermeer θα διαρκέσει από τις 10 Φεβρουαρίου έως τις 4 Ιουνίου στο Rijksmuseum, του οποίου η πρωτοποριακή έκθεση σκλαβιάς - η πηγή τόσο του πλούτου που δημιουργήθηκε από την ολλανδική Χρυσή Εποχή - εκτίθεται αυτόν τον μήνα στα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη: έγκαιρη αναγνώριση, ο Dibbits είπε, για «τη συνεχιζόμενη επίδραση της δουλείας στην παγκόσμια ιστορία».
Πηγές
The guardian.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου